- dostać
- Idk, \dostaćstanę, \dostaćstaniesz, \dostaćstań, \dostaćstał - dostawać ndk IX, \dostaćstaję, \dostaćstajesz, \dostaćwaj, \dostaćwał1. «otrzymać, uzyskać coś za darmo lub za pracę, za pieniądze itp.»
Dostać kwiaty, czekoladki.
Dostawać pieniądze od ojca.
Dostawać miesięczną pensję.
Dostać miejsce w hotelu.
Dostawać dobre stopnie w szkole.
Dostać brawa.
◊ Dostać posadę «zostać zaangażowanym do jakiejś pracy»◊ Dostać promocję «przejść do następnej klasy, uzyskać oceny kwalifikujące do następnej klasy»◊ Dostać nagrodę «zostać nagrodzonym»◊ Dostać burę, wymówkę, karę «być zganionym, ukaranym»◊ Dostać parę miesięcy, parę lat (więzienia) «być skazanym na parę miesięcy, lat więzienia»◊ Dostać pannę, żonę, dostać chłopca, męża «poślubić kogoś»◊ Dostać buzi, całusa «być pocałowanym, pocałować się z kimś»◊ Dostać kosza, odprawę, przestarz. rekuzę «o konkurencie: zostać odprawionym z niczym, nie zostać przyjętym»2. «nabawić się czegoś, zachorować na coś»Dostać grypy, tyfusu.
Dostać kaszlu, gorączki, zakażenia krwi.
◊ Dostać zawrotu głowy a) «doznać uczucia utraty równowagi połączonego niekiedy z wrażeniem wirowania przedmiotów otaczających» b) «wpaść w zachwyt nad samym sobą, upoić się czymś (np. sukcesem, powodzeniem), doznać oszołomienia, odurzenia»◊ Ktoś dostaje wypieków «komuś występują wypieki na twarzy»◊ pot. Dostać bzika, kręćka «zwariować, stracić zmysły, zgłupieć»◊ Dostać kota «zwariować na jakimś tle, na jakiś temat»3. «zostać uderzonym, trafionym, ranionym; otrzymać cios, uderzenie»Dostać kijem, pasem.
Dostawać lanie, cięgi.
Dostać szturchańca.
Dostać kulę, postrzał.
◊ Dostać po nosie «zostać zganionym, skarconym, upokorzonym»◊ Dostać w skórę «zostać obitym, ukaranym»◊ Dostać za swoje «zostać ukaranym, ponieść konsekwencje swego postępowania»◊ sport. Dostać mata «przegrać w szachy»4. «dosięgnąć, dotknąć»Dostać do najwyższej półki.
Dostawać głową do sufitu.
5. przestarz. «objąć w posiadanie, zdobyć, opanować, osiągnąć»Dostawać zamku, twierdzy.
Dostać kogo żywcem.
◊ dziś żywa: Dostać kogoś a. coś w swoje ręce «schwycić kogoś albo coś, zająć się kimś albo czymś, uzyskać możność decydowania o czyimś losie»◊ przestarz. Dostać języka «schwycić jeńca, od którego można zasięgnąć wiadomości»6. zwykle ndk, przestarz. «starczać, wystarczać (zwykle z przeczeniem)»Często nie dostawało im chleba.
dostać się - dostawać się1. «przypaść komuś w udziale, stać się czyjąś własnością, zostać komuś danym»Dostała się komuś nagroda, dobra posada.
◊ Dostać się w czyjeś ręce «zostać przez kogoś schwytanym, ujętym; wpaść w czyjąś moc»◊ Coś (np. list, tajny dokument) dostało się do czyichś rąk «coś znalazło się niespodziewanie w czyimś posiadaniu»◊ Dostać się na języki «stać się przedmiotem obmowy, plotek»2. «znaleźć się gdzieś, dotrzeć dokądś; wejść, trafić, wpaść»Dostać się dokądś, tramwajem, autobusem, pociągiem.
◊ Dostać się pod koła samochodu, tramwaju «wpaść pod samochód, pod tramwaj»◊ Dostać się do niewoli, do więzienia «zostać wziętym do niewoli, zostać aresztowanym»IIdk, \dostaćstoję, \dostaćstoisz, \dostaćstój, \dostaćstał«stojąc wytrwać do końca, do jakiejś chwili»Nie mógł dostać do końca imprezy.
Słownik języka polskiego . 2013.
См. также в других словарях:
dostać — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}dostawać {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}dostać II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk Xa, dostaćstoję, dostaćstoi, dostaćstój {{/stl 8}}{{stl 7}} stojąc, dotrwać do określonego… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać — 1. Dostać kogoś w swoje (swe) ręce, pot. łapy «schwycić kogoś, złapać»: Boję się – mówił – że jeśli dostaną mnie w swoje ręce, mogę wygadać. Andrzej Zbych, Stawka. 2. Dostać kosza, przestarz. czarną polewkę, arbuza, odprawę, rekuzę «otrzymać… … Słownik frazeologiczny
dostać po nosie — {{/stl 13}}{{stl 7}} zostać zganionym, skarconym za jakiś postępek; dostać nauczkę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostać po nosie od życia. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać w kość — {{/stl 13}}{{stl 7}} doznać wielu przykrości, wiele wycierpieć, przeżyć porażkę, być poddanym ostrej dyscyplinie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostać w kość w wojsku. Dostać w kość od życia. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać kosza — {{/stl 13}}{{stl 7}} w trakcie starania się o czyjąś rękę lub przy oświadczynach: spotkać się z odmową : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostał kosza i się uspokoił. Wyraźnie dostać kosza. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać łupnia — {{/stl 13}}{{stl 7}} ponieść porażkę, zostać zwyciężonym, pobitym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Drużyna dostała łupnia w meczu wyjazdowym. Dostać łupnia od kogoś. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać manto — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} zostać zbitym (najczęściej za karę); dostać lanie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostał manto od mamy. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać prztyczka (w nos) — {{/stl 13}}{{stl 7}} spotkać się z kpinami, drwinami, zostać zlekceważonym, wyśmianym, znieważonym; dostać małą nauczkę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostał prztyczka w nos, kiedy go wyśmiali z jego pomysłem. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać się [trafić] w — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyjeś, jakieś} {{/stl 8}}ręce {{/stl 13}}{{stl 7}} znaleźć się w czyimś posiadaniu, trafić do kogoś, dostać się komuś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Piesek trafił w dobre ręce. Dokumenty dostały się w niepowołane ręce. Samochód… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostać szkołę — {{/stl 13}}{{stl 7}} być zmuszonym do dużego wysiłku, odczuć przykro czyjąś dokuczliwość : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dostać szkołę w wojsku. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
