drzeć

ndk XI, drę, drzesz, drzyj, darł, darty

1. «rwać na kawałki; rozrywać, rozdzierać, drapać»

Drze list na strzępki.

Kolce darły koszulę.

◊ pot. Drzeć gardło (wulg. mordę, gębę) «głośno mówić, krzyczeć, wrzeszczeć»

2. «obdzierać, zdzierać, ogołacać, wyrywać»

Drzeć pierze.

Drzeć łyko z drzew.

◊ Drzeć łyko z kogoś, drzeć ze skóry «wyzyskiwać»

◊ Pasy bym z niego (z niej) darł(a) «ktoś jest na kogoś zły, chce kogoś ukarać, zbić»

3. «szarpać, targać, tarmosić»

Darł go za włosy.

Drzeć kogo za uszy.

◊ Drzeć z kimś koty «kłócić się z kimś, żyć w niezgodzie, mieć stałe zatargi»

4. «niszczyć ciągłym używaniem; zdzierać, zużywać»

Drzeć buty, ubranie.

5. pot. «o reumatycznym bólu w kościach lub mięśniach: dokuczać, dawać się we znaki»

Kogoś drze ręka, noga.

Kogoś drze w kościach, w nogach.

drzeć się

1. «być rozdzieranym, rwanym, odrywanym»

Materiał darł się równo po nitce.

◊ posp. Gęba się komuś drze «ktoś ziewa, komuś się chce spać»

2. «być niszczonym, zużywanym, zdzieranym»

Ubranie się drze.

Buty się drą.

Skarpetki darły się, cerowała je ciągle.

3. pot. «szarpać się wzajemnie; tarmosić, kłócić, bić się»

Drzeć się z kimś.

Drzeć się za łby.

□ Drą się jak pies z kotem.

4. pot. «krzyczeć, wrzeszczeć, śpiewać, płakać bardzo głośno; wydawać wrzaskliwe dźwięki»

Drzeć się wniebogłosy, na całe gardło.