gaz

gaz
m IV, D. -u, Ms. \gazzie
1. lm M. -y
chem. fiz. «ciało lotne, substancja nie mająca własnego kształtu ani objętości, wykazująca zdolność do samorzutnego rozprężania się, poniżej pewnej temperatury, zwanej krytyczną, przechodząca w stan ciekły; jeden z trzech stanów skupienia materii»
∆ Gaz błotny «metan wydzielający się z bagien przy rozkładzie związków organicznych»
∆ Gaz piorunujący «mieszanina wodoru z tlenem lub powietrzem, zdolna do wybuchu»
∆ Gaz płynny → gazol
∆ Gaz rozweselający «bezbarwny gaz o słabej woni i słodkawym smaku, stosowany w medycynie jako środek znieczulający; podtlenek azotu»
∆ Gazy spalinowe «mieszanina gazów uchodzących z pieców lub silników spalinowych, będąca produktem spalania paliw (stałych, ciekłych i gazowych) z domieszką tlenu i niepalnych składników powietrza»
∆ Gazy szlachetne «pierwiastki chemiczne stanowiące VIII grupę główną układu okresowego: hel, neon, argon, krypton, ksenon i radon - gazy bezbarwne, bezwonne, trudne do skroplenia, o cząsteczkach jednoatomowych, bierne chemicznie; helowce»
∆ Gaz świetlny «gaz palny otrzymywany głównie z oczyszczonego gazu węglowego lub z gazu ziemnego, wytwarzany w gazowniach do celów komunalnych lub przemysłowych; gaz miejski»
∆ Gaz ziemny «mieszanina lotnych węglowodorów wydobywających się z ziemi w postaci gazu, występuje zwykle obok ropy naftowej, ma zastosowanie do celów opałowych, do napędu silników spalinowych oraz jako surowiec chemiczny»
wojsk. Gazy bojowe «chemiczne substancje trujące, które użyte w walce zbrojnej porażają żywe organizmy, powodując ich śmierć lub schorzenia; dzielą się na: duszące, drażniące, łzawiące, parzące, trujące, porażające układ nerwowy; bojowe środki trujące»
∆ Gazy łzawiące «rodzaj gazów bojowych, gazy drażniące oczy, przewody nosowe, gardło, wywołujące łzawienie»
∆ Gaz musztardowy → iperyt
∆ Gazy nerwów «bojowe środki trujące, wchłaniane przez drogi oddechowe, skórę, śluzówki, powodują porażenie układu nerwowego»
pot. Być pod gazem, na gazie «być podpitym, pijanym»
◊ Uderzyć w gaz «popić sobie, napić się wódki»
2. blm
«gaz palny (świetlny, ziemny) używany do ogrzewania i oświetlenia; instalacja gazowa; dopływ gazu; płomień zapalonego gazu»

Płomyk gazu.

Rachunek za gaz.

Gotować na gazie.

Wyłączyć gaz.

Założyć gaz.

3. blm
pot. «w pojazdach mechanicznych napędzanych silnikiem spalinowym: pedał regulujący dopływ mieszanki paliwa z powietrzem; także ta mieszanka»

Zdjąć nogę z gazu.

◊ Dać, dodać gazu «zwiększyć, przyśpieszyć szybkość pojazdu»
◊ Gnać, jechać, ruszyć pełnym gazem, na pełnym gazie, na pełny gaz «gnać, jechać, ruszyć z największą szybkością»
4. zwykle w lm, pot. «substancje lotne wytwarzane w jelitach na skutek zaburzeń żołądka, złego trawienia itp., wydalane przez odbyt; wiatry»

Mieć gazy, oddać gazy.

Gazy zbierają się w jelitach.

gazu pot. «wykrzyknienie zachęcające do szybkiego biegu, do szybkiej jazdy»

Uciekajmy stąd, gazu!

Panie kierowco, gazu!

‹z gr.

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • gaz — gaz …   Dictionnaire des rimes

  • gaz — [ gaz ] n. m. • gas 1670; mot de Van Helmont (1577 1644), d apr. lat. chaos 1 ♦ Vx Vapeur invisible, émanation. 2 ♦ (1787) Mod. Corps fluide indéfiniment expansible, occupant tout le volume dont il dispose. Phys. État de la matière dans lequel… …   Encyclopédie Universelle

  • GAZ — Saltar a navegación, búsqueda GAZ 3106 …   Wikipedia Español

  • GAZ-66 — im Einsatz auf einem russischen landwirtschaftlichen Betrieb …   Deutsch Wikipedia

  • GAZ-69 — 2P26 …   Deutsch Wikipedia

  • GAZ-63 — Feuerwehr Versio …   Deutsch Wikipedia

  • Gaz CN — Gaz lacrymogène Structure en 3D de la molécule de gaz CS …   Wikipédia en Français

  • gaz — (gaz ) s. m. 1°   Selon van Helmont, introducteur du mot, substance subtile unie aux corps, et qu il appela esprit sauvage à cause qu il la considérait comme incoercible. 2°   Aujourd hui, en chimie, tout fluide aériforme, qui reste aériforme… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • GAZ-67 — Fabricante GAZ Tipo Todoterreno Producción 1943 – 1953 Predecesor GAZ 64 …   Wikipedia Español

  • GAZ-66 — Shishiga Un BPM 97 del modelo al servicio de Rusia. Tipo Camión militar Transporte blindado de personal País de origen …   Wikipedia Español

  • GAZ-66 — is a Russian 4x4 all road (off road) military truck produced by GAZ. It was the main transport vehicle for motorized infantry of the Soviet Army and is still employed in former Soviet Union countries. Nicknamed shishiga (шишига) shehsherik… …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”