iść

iść
ndk, idę, idziesz, idź, szedł, szła, szli
1. «przenosić się z miejsca na miejsce, posuwać się stawiając kroki; stąpać, kroczyć; w pochodzie: maszerować»

Iść pieszo, piechotą, na piechotę.

Iść na palcach.

Iść ostrożnie, pewnie, śmiało.

Iść na chybił trafił, na oślep, po omacku.

Iść przed siebie.

Iść na przełaj.

Iść naprzód, w tył.

Iść na przodzie, w tyle.

Iść przodem, tyłem.

Iść powoli, wolno, spiesznie, szybko.

Iść sporym, szybkim, rączym krokiem.

Iść długimi krokami.

Iść ciemnymi uliczkami, przez ciemne uliczki.

Iść polem, przez pole.

Iść zboczem, po zboczu.

łow. Iść na wab «o zwierzynie łownej: dać się zwabiać, przychodzić na głos wabiącego myśliwego»
∆ Iść czarnym szlakiem, czarnym borem «podchodzić zwierzynę, kiedy nie ma śniegu»
◊ Iść galopem, kłusem, rysią, truchtem, truchta «o zwierzętach, zwłaszcza koniach: biec w odpowiedni sposób»
◊ Iść stępem, stępa «o zwierzętach, zwłaszcza koniach: iść powolnym krokiem»
◊ Iść żółwim krokiem «iść bardzo wolno»
◊ Iść jak na ścięcie «iść niechętnie, ociągając się, wbrew woli»
◊ Iść jak za pogrzebem «iść wolno»
◊ Iść do kogoś, iść dokądś jak w dym «iść do kogoś, dokądś po coś śmiało, z pewnością, że się otrzyma to, czego się potrzebuje»
◊ Iść przy nodze «o psie: iść blisko pana»
◊ Iść o lasce, o kiju, o kulach «iść podpierając się laską, kijem, posługując się kulami»
◊ Iść pod ramię, pod rękę «iść we dwoje tak, że jedna osoba ma rękę wsuniętą pod ramię drugiej osoby»
◊ Iść z kimś ramię w ramię, ręka w rękę «współpracować, współdziałać z kimś»
◊ Iść gęsiego, sznurkiem «iść jeden za drugim»
◊ Iść ławą, tłumem, kupą itp. «iść szeregiem jeden obok drugiego; iść gromadą»
◊ Iść za kimś krok w krok, trop w trop, iść za kimś w trop, w tropy «iść tuż za kimś; chodzić za kimś wszędzie»
◊ Iść po trupach «dążyć do czegoś nie przebierając w środkach, niszcząc, krzywdząc ludzi»
◊ Iść przebojem «postępować, dążyć do czegoś w sposób bezwzględny»
◊ Iść krzywymi drogami «postępować wbrew nakazom etyki, wbrew prawu»
◊ Iść prostą drogą «postępować szczerze, otwarcie, uczciwie»
◊ Iść swoją drogą, własnymi drogami «postępować samodzielnie, nie liczyć się w swoim działaniu z tym, co robią inni, kierować się własnymi zasadami»
◊ Iść do grobu, do ziemi «umierać»
◊ Być gotowym iść za kimś w ogień, na kraj świata «być gotowym dla kogoś na wszystko, na największe trudy i ofiary»
◊ Coś idzie komuś samo do rąk «trafia się komuś doskonała okazja, ktoś osiąga jakieś korzyści materialne łatwo, bez zabiegów»
pot. Iść po cierniach, cierniową drogą «mieć pełne cierpień życie»
◊ Iść po różach «mieć stałe sukcesy, mieć szczęście w życiu»
2. «udawać się, skierowywać się, wstępować gdzieś; zaczynać jakąś czynność»

Iść sprzątać, gotować obiad.

Iść umyć ręce.

Iść spać.

Iść do lekarza (po poradę).

Iść do krawcowej (do miary).

◊ Idzie coś, idzie ku czemuś «zbliża się jakiś okres, zanosi się na coś»
◊ Iść, dokąd oczy poniosą «z rozpaczy wyruszać w daleką drogę bez celu»
◊ Iść do niewoli, do więzienia, na szubienicę itp. «być zabieranym, dostawać się do niewoli, do więzienia, być prowadzonym na szubienicę»
◊ Iść (z kimś) do ołtarza, do ślubu «brać ślub, żenić się, wychodzić za mąż za kogoś»
◊ Iść do pracy «zaczynać pracować, podejmować pracę»
◊ Iść do sądu «wnosić sprawę do sądu»
◊ Iść pod sąd «być sądzonym»
◊ Iść do szkoły, na jakiś wydział uczelni itp. «wstępować do szkoły, na dany wydział uczelni»
◊ Iść do wojska «być powołanym albo wstąpić na ochotnika do wojska»
◊ Iść na bruk «popadać w nędzę, zostawać bez mieszkania, bez środków do życia»
◊ Iść na emeryturę «zostawać emerytem, zaczynać otrzymywać emeryturę»
◊ Iść na swoje, iść na swój chleb «rozpoczynać życie samodzielne, zaczynać zarabiać na swoje utrzymanie; zakładać własne gospodarstwo»
◊ Iść na śmierć, na ścięcie, na tortury itp. «decydować się albo być skazanym na śmierć, na ścięcie, na tortury itp.»
◊ Iść na wygnanie, na tułaczkę «opuszczać ojczyznę, rozpoczynać tułaczkę»
◊ Iść na zające, na kuropatwy, na ryby, grzyby itp. «udawać się na polowanie, na połów, zbieranie grzybów itp.»
◊ Iść na żebry, po prośbie, po proszonym, pod kościół «zaczynać zajmować się żebraniem; żebrać»
◊ Iść w świat, iść między ludzi, iść w życie «rozpoczynać życie samodzielne, zaczynać żyć wśród obcych»
◊ Iść za mąż, pot. iść za kogoś «o kobiecie: wstępować w związki małżeńskie, zostawać czyjąś żoną»
◊ Iść o zakład «zakładać się»
◊ Iść z wizytą, pot. iść w gości «odwiedzać kogoś»
◊ Iść precz, iść sobie, iść komuś z oczu, iść do diabła, do kata, do licha, iść z Panem Bogiem, iść na złamanie karku, na zbity łeb, na cztery wiatry (zwykle w rozkaźniku) «odejść, oddalić się, wynieść się skądś, byle gdzie, jak najprędzej zostawić kogoś w spokoju, przestać zawracać komuś głowę»
pot. Iść na marynarza, na inżyniera itp. «podejmować studia przygotowujące do fachu marynarza, inżyniera itp., obierać zawód marynarza, inżyniera»
przestarz. Iść do służby, w służbę «obejmować jakąś pracę, służbę»
◊ Iść za chlebem, za służbą, na zarobek «udawać się na poszukiwanie zarobku»
3. «o wojsku: uderzać, nacierać, atakować, wyprawiać się»

Iść na wroga.

◊ Iść do ataku, do szturmu «atakować, szturmować»
◊ Iść na bagnety, na szable itp. «podjąć walkę na białą broń»
◊ Iść na odsiecz, iść w sukurs «podążać z pomocą, pomagać»
◊ Iść na pierwszy ogień «rozpoczynać walkę; walczyć w pierwszej linii na froncie»
przen. «być branym do czegoś w pierwszej kolejności, pierwszemu decydować się na coś, zwykle przykrego»
4. «postępować w jakiś sposób, dążyć do jakiegoś celu, kierować się czymś w postępowaniu»

Iść przez życie prostą drogą.

Iść do doskonałości.

◊ Coś daleko idzie «coś przybiera poważne rozmiary»
◊ Idzie o kogoś, o coś «rzecz, sprawa dotyczy kogoś, czegoś»
◊ Iść na coś, np. na ustępstwa, na kompromis «godzić się, np. na ustępstwa, na kompromis»
◊ Iść na czyimś pasku «pozwolić komuś kierować sobą, być ślepo posłusznym komuś»
◊ Iść na lep kogoś, czegoś «dawać się zwodzić, oszukiwać komuś, czemuś»
◊ Iść na noże «wzajemnie się zwalczać w sposób bezwzględny»
◊ Iść komuś na rękę «podejmując jakąś decyzję uwzględniać czyjeś potrzeby, czyjąś prośbę»
◊ Iść na udry, iść udry na udry «kłócić się, swarzyć się, robić złośliwości; szykanować»
◊ Iść za czyjąś radą «słuchać czyjejś rady, stosować się do czyjejś rady»
◊ Iść z duchem czasu, iść z postępem «zgadzać się z nowymi poglądami, być ich zwolennikiem, nie być zacofanym»
◊ Iść po linii najmniejszego oporu «wybierać najłatwiejszy, choć nie najskuteczniejszy sposób działania»
□ Nauka nie idzie w las.
5. «posuwać się, przemieszczać się»
a) «o środkach lokomocji: jechać, płynąć, lecieć, kierować się»

Pociągi idące w stronę granicy.

Tramwaj idzie główną ulicą.

b) «o przedmiotach, towarach, dostawach, listach itp.: być niesionym, wiezionym, przesyłanym, transportowanym»

Towary szły rzeką za granicę.

List szedł dwa dni.

◊ Coś idzie, coś idzie jak woda «o towarze: coś rozchodzi się szybko, ma wielki zbyt»
◊ Coś idzie przez czyjeś ręce «coś jest w pewnej fazie przez kogoś osobiście wykonywane, nadzorowane, prowadzone»
◊ Coś idzie z rąk do rąk «coś jest podawane z rąk do rąk, krąży od osoby do osoby»
c) «o słońcu, chmurach, wietrze, wodzie, pociskach itp.: posuwać się, płynąć, lecieć»

Słońce szło ku zachodowi.

Szły ciężkie chmury.

Od wody szedł wiatr.

Woda z kranu wolno idzie.

d) «o łzach, krwi itp.: ciec, płynąć, wydzielać się»

Komuś krew idzie z nosa, łzy idą z oczu.

e) «o zapachach, świetle, głosach itp.: wydobywać się, wydzielać się, rozchodzić się, rozlegać się»

Od pola idzie zapach.

Światło idzie od okienka.

6. «zagłębiać się, wchodzić w coś, wsuwać się»

Sieć idzie w wodę.

Iść na dno, pod wodę.

◊ Coś idzie do głowy, do serca «coś łatwo przyswoić, łatwo się czegoś nauczyć, łatwo coś zrozumieć, coś odczuć»
◊ Napój, alkohol itp. idzie do głowy, idzie w nogi «napój, alkohol itp. powoduje zawroty głowy, trudności w chodzeniu»
7. «o maszynach, mechanizmach: funkcjonować, działać, być w ruchu»

Zegar cicho idzie.

◊ Coś idzie całą, pełną parą «coś działa, funkcjonuje, posuwa się sprawnie, nie zatrzymując się, nie zwalniając tempa»
◊ Coś idzie w ruch «coś zostaje uruchamiane, użyte do czegoś»
8. «toczyć się, dziać się, odbywać się, upływać, prosperować, rozwijać się, trwać»

Lata szły.

Lekcja szła dalej.

Interesy szły coraz gorzej.

◊ Coś idzie dawnym, starym, swoim, zwykłym torem, trybem, porządkiem, zwyczajem, zwykłą koleją, po dawnemu, po staremu «coś odbywa się normalnie, w sposób zwykły, ustalony»
◊ Coś idzie dobrze, źle «coś funkcjonuje, działa, posuwa się dobrze, źle»
◊ Coś idzie na opak «coś odbywa się, rozwija źle, nie tak jak należy»
pot. Ileś czegoś idzie na jakąś jednostkę miary «ileś czegoś mieści się w jakiejś jednostce miary»
◊ Jak ci idzie (robota albo z robotą, na uczelni, w biurze itp.) «jak sobie radzisz, jak ci się powodzi (w pracy, na uczelni)»
9. «odbywać się (zwłaszcza łatwo, pomyślnie), udawać się, powodzić się»

Komuś w szkole idzie jako tako.

Handel idzie dobrze, źle.

◊ Coś, gdzieś idzie jak w zegarku, według zegarka «coś odbywa się regularnie, punktualnie»
◊ Coś idzie jak z kamienia, jak po grudzie «jakaś sprawa rozwija się z trudem»
◊ Coś idzie, komuś idzie jak po maśle, jak z płatka «coś się rozwija, dokonuje bez trudu, komuś coś się łatwo udaje»
◊ Coś idzie (komuś) po myśli «coś rozwija się zgodnie z czyimś życzeniem»
◊ Karta komuś nie idzie «ktoś w grze otrzymuje złe karty»
10. «być przeznaczonym, użytym, obróconym na coś, mieć zastosowanie w czymś, być przerabianym na coś»

Pieniądze idą na żywność.

Mięso idzie na kotlety.

◊ Coś idzie komuś, czemuś na zdrowie «coś służy czyjemuś zdrowiu, coś wpływa dodatnio na kogoś, na coś»
◊ Coś idzie na karb, na rachunek kogoś, czegoś «coś jest przypisywane komuś, czemuś, jest tłumaczone czymś»
◊ Coś idzie na marne, na nic «coś marnuje się, niszczeje, przepada, ginie, nie odnosi skutku, staje się bezużyteczne»
◊ Coś idzie pod młotek «coś zostaje wystawione na licytacji»
◊ Iść na bok, w kąt «przestawać być ważnym, aktualnym»
◊ Iść pod nóż «iść na zabicie; żartobliwie: iść na operację»
◊ Iść pod sąd, do sądu «być kierowanym, kierować się do sądu»
◊ Iść w niepamięć, w zapomnienie «być powoli zapominanym, ulegać zapomnieniu»
◊ Iść w rozsypkę «rozpraszać się, ulegać rozproszeniu, zdekompletowaniu»
◊ Komuś coś nie idzie w smak, do smaku «komuś coś się nie podoba, nie przypada do gustu»
◊ Pieniądze idą «pieniądze są wydawane»
◊ Nie móc iść w porównanie z kimś, czymś «być od kogoś, czegoś znacznie gorszym, mniej okazowym, mieć jakieś cechy w znacznie słabszym stopniu niż ktoś inny, niż coś drugiego»
11. «ciągnąć się, wznosić się, prowadzić dokądś, mieć określony kierunek»

Droga idzie przez las.

Napis idzie przez całą ścianę.

Szlak szedł dokoła serwetki.

12. «występować w jakiejś kolejności (czasowej lub przestrzennej), następować jeden po drugim; znajdować się jeden za drugim»

Po obiedzie szły lody.

Na początek szły wiadomości sportowe.

W torcie szły na zmianę warstwy ciemne i jasne.

◊ Coś idzie w parze z czymś «coś występuje równocześnie z czymś, jest stałym następstwem czegoś»
◊ Coś idzie przed kimś, przed czymś «coś jest uważane za ważniejsze niż ktoś, niż coś»
◊ Co za tym idzie «w następstwie, w wyniku»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • iść — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk IXd, idę, idzie, idź, szedł, szła, szli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przemieszczać się w określonym kierunku, stawiając nogi tak, że w każdej chwili przynajmniej jedna dotyka… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ISC — can refer to: NOTOC Companies and organizations* International Solar Energy Research Center, a non profit organization dedicated for Solar Energy Research * Independent Schools Council, a British organization representing independent schools *… …   Wikipedia

  • Isc — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. {{{image}}}   Sigles d une seule lettre   Sigles de deux lettres > Sigles de trois lettres …   Wikipédia en Français

  • ISC — ISC; pan·isc; …   English syllables

  • iść za — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyimś} {{/stl 8}}wzorem {{/stl 13}}{{stl 7}} naśladować kogoś, wykorzystywać czyjeś osiągnięcia, poglądy w swojej pracy, życiu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Iść za wzorem wielu poprzedników. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ISC — ISC: Abk. für Intersystem Crossing …   Universal-Lexikon

  • iść — 1. Alkohol (wino, wódka itp.) idzie, poszedł, uderza, uderzył komuś do głowy, idzie, poszedł komuś w nogi «alkohol zaczyna, zaczął działać na kogoś, powoduje, spowodował u kogoś zawroty głowy, trudności w chodzeniu; ktoś jest pijany»: (...)… …   Słownik frazeologiczny

  • (ISC)² — The International Information Systems Security Certification Consortium ((ISC)2) is a non profit organization headquartered in Palm Harbor, Florida. The most widely known certification offered by the organization is a Certified Information… …   Wikipedia

  • (ISC)² — International Information Systems Security Certification Consortium International Information Systems Security Certification Consortium ((ISC)²) est le nom d une organisation à but non lucratif dont le siège social à situé à Palm Harbor en… …   Wikipédia en Français

  • ISC — Die Abkürzung ISC steht für: Fraunhofer Institut für Silicatforschung, ein Institut der Fraunhofer Gesellschaft Information Service Center Information Sharing Center in Singapur, seit Dezember 2006 Institut supérieur du commerce de Paris, eine… …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”