kto

kto
DB. kogo, C. komu, NMs. kim, blm
«zaimek pytający lub względny zastępujący nazwy osób (niezależnie od ich płci), rzadziej zwierząt, lub nawiązujący do tych nazw»
a) «używany w zdaniach o formie pytajnej lub ich równoważnikach»

Kto to?

Kto tam?

Komu się to należy?

U kogo się spotkamy?

∆ Z kim mam przyjemność? «uprzejma formuła zapytania o osobę rozmówcy»
◊ Kto (to) widział (słyszał) «o rzeczy, która się nie powinna zdarzyć, nieprawdopodobnej, niemożliwej»
b) «rozpoczynający zdania będące rozwinięciem orzeczenia zdania nadrzędnego (dopełnieniowe)»

Zobaczymy, kto zwycięży.

Uważaj, z kim masz do czynienia.

c) «rozpoczynający zdania podmiotowe będące rozwinięciem zaimka (najczęściej wskazującego), użytego w zdaniu nadrzędnym»

Ten, kto widział wypadek, niech będzie świadkiem.

Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił. (Mickiewicz)

□ Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada.
□ Kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi.
□ Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.
□ Komu w drogę, temu czas.
□ Kto pyta, nie błądzi.
□ Kto nie ryzykuje, ten w kozie nie siedzi.
d) «rozpoczynający zdania będące rozwiniętym podmiotem zdania nadrzędnego (bez odpowiednika w postaci zaimka wskazującego)»

Pojechał, kto chciał.

Ratuj się, kto może.

◊ Kto chce «ktokolwiek, kto inny»
◊ Kto żyje, kto żyw (żywy, żył itp. niekiedy z wyrazem wszyscy) «powiedzenie ekspresywne oznaczające mnogość osób, masowość ich reakcji, tłumny udział w intensywnym, nagłym działaniu»
e) «oznaczający osobę bliżej nie określoną, jedną z wielu, dowolną»

Nie lubię, kiedy kto naśmiewa się ze mnie.

Mało kto, rzadko kto.

Nie wiadomo kto.

Nie ma do kogo zagadać.

Bóg wie kto.

posp. Czort wie kto.

◊ Kto bądź «ktokolwiek»
◊ Jeśli kto, to… «jeśli ktokolwiek, to właśnie…, to przede wszystkim…»
◊ Kto jak kto, ale… «po kimś innym można się tego spodziewać, ale…, komu innemu by to uszło, ale…»
◊ Byle kto, lada kto «pierwszy lepszy»
◊ Myślałby kto «trudno przypuścić, rzecz dziwna»
◊ Proszę ja kogo «anonimowa i potoczna forma powołania się na czyjąś obecność, sąd itp.»
przestarz. Kto (on) zacz «kto to jest, co za jeden»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • kto — I {{/stl 13}}{{stl 8}}zaim. DB. kogo, C. komu, NMc. kim, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} używany w pytaniach o dowolną osobę (rzadziej zwierzę), zawiera skierowaną do rozmówcy prośbę o wskazanie tej osoby lub …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • KTO — can refer to:*The Korea Tourism Organization *KTO (Télévision Catholique), a French language television channel of the Archdiocese of Paris …   Wikipedia

  • Kto. — Kto. Abk für Konto …   Langenscheidt Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache

  • Kto. — Kto. = Konto …   Die deutsche Rechtschreibung

  • Kto.-Nr. — Kto. Nr. = Kontonummer …   Die deutsche Rechtschreibung

  • KTO — Création 13 décembre 1999 Slogan « La Télévision catholique » Langue Français Pays …   Wikipédia en Français

  • KTO Rosomak — de l armée polonaise Caractéristiques de service Service Dans l Armée polonaise Production Concepteur …   Wikipédia en Français

  • kto jak kto, ale [i syn.] — {{/stl 13}}{{stl 33}} mówiący podkreśla tym wyrażeniem, że w stosunku do innych osób wchodzących w grę można mieć wątpliwości, natomiast nie w stosunku do osoby wymienionej w zdaniu po spójniku i tego, co się o niej stwierdza :{{/stl 33}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • kto by się spodziewał — {{/stl 13}}{{stl 7}} zwrot używany w reakcji na coś zaskakującego, niespodziewanego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Andrzej się żeni? Kto by się spodziewał. Kto by się tego po nim spodziewał, że zajdzie tak wysoko. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • kto chce — {{/stl 13}}{{stl 7}} dowolna inna osoba; ktokolwiek : {{/stl 7}}{{stl 10}}Niech sobie, kto chce, kupuje. Kto chce, niech pracuje, ja odpoczywam. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”