liczyć

liczyć
ndk VIb, \liczyćczę, \liczyćczysz, licz, \liczyćczył, \liczyćczony
1. «wykonywać działania arytmetyczne, rachować; wymieniać liczby w kolejności»

Liczyć dobrze, szybko.

Liczyć do dwudziestu.

2. «obliczać coś, dodając do siebie poszczególne jednostki; sumować»

Liczyć pieniądze.

3. «brać pod uwagę przy liczeniu; wliczać»

Zebrało się dwadzieścia osób, nie licząc dzieci.

4. «składać się z pewnej liczby jednostek; mieć, obejmować pewną liczbę czegoś; wynosić»

Dom liczył sześć pięter.

Miasto liczyło kilka tysięcy mieszkańców.

◊ Liczyć sobie, komuś pewną liczbę lat «mieć pewną liczbę lat; oceniać czyjś wiek na pewną liczbę lat»
◊ Liczyć kogoś na milion «oceniać czyjś majątek na milion»
5. «wyznaczać cenę, brać zapłatę»

Liczyć 20 zł za kilogram truskawek.

6. «spodziewać się, przypuszczać»

Liczył, że wkrótce wróci do zdrowia.

◊ Liczyć na kogoś a. na coś «polegać na kimś a. na czymś; wiązać z kimś, z czymś duże nadzieje; brać kogoś, coś pod uwagę w swoich planach»
7. → wyliczyć w zn. 5

Liczyć zawodnika.

liczyć się
1. «być liczonym, obliczanym»

Urlop liczy mi się od środy.

◊ Liczyć się na setki, miliony itp. «występować w dużej liczbie, np. kilku setek, milionów»
◊ Coś liczy się na dni, na tygodnie «coś będzie trwało kilka dni, tygodni»
2. «mieć znaczenie, być cenionym; być uwzględnianym, branym pod uwagę»

Nasza drużyna liczyła się na mistrzostwach świata.

W domu liczył się tylko ojciec.

Ten błąd się nie liczy.

3. «brać coś pod uwagę, uwzględniać w swoich planach, nie lekceważyć kogoś lub czegoś; poważać, cenić, szanować kogoś»

Liczyć się z możliwością sprzeciwu.

Liczyć się z czyimś zdaniem.

Nie liczył się z nikim i nikogo się nie bał.

Liczyć się z możliwościami, z rzeczywistością.

◊ Liczyć się z kimś (z czymś) «nie lekceważyć kogoś (czegoś), cenić, poważać, szanować kogoś»
◊ Liczyć się z (każdym) groszem, z pieniędzmi «żyć oszczędnie, nie wydawać pieniędzy niepotrzebnie»
◊ Liczyć się z czasem «nie tracić czasu na próżno»
◊ Liczyć się ze słowami «zwracać uwagę na to, co się mówi; nie używać w stosunku do kogoś słów obelżywych; nie ubliżać komuś»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • liczyć — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIa, liczyćczę, liczyćczy, liczyćczony {{/stl 8}}– policzyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} sumować coś, obliczać, dodając do siebie poszczególne… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • liczyć — dni i godziny do czegoś «nie móc się czegoś doczekać» Lekko licząc zob. lekko 2. Liczyć muchy na suficie zob. mucha 3 …   Słownik frazeologiczny

  • liczyć się — I – policzyć się {{/stl 13}}{{stl 33}} liczyć siebie wzajemnie, sprawdzać stan liczbowy grupy :{{/stl 33}}{{stl 10}}Uczniowie policzyli się i poszli do autobusu. Musimy się policzyć. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}liczyć… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • liczyć się ze słowami — {{/stl 13}}{{stl 7}} nie używać w wypowiedzi ostrych, pochopnych sformułowań, które mogłyby kogoś urazić i spowodować negatywne skutki dla mówiącego; uważać na to, co się mówi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Rozmawiając z szefem, musiał liczyć się ze… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • liczyć się z (każdym) groszem — {{/stl 13}}{{stl 33}} wydawać pieniądze bardzo rozważnie, oszczędnie, zazwyczaj mając ich niewiele :{{/stl 33}}{{stl 10}}Musiała się liczyć z każdym groszem. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • liczyć się — 1. Liczyć się, przestarz. rachować się z (każdym) groszem, pieniędzmi «żyć oszczędnie, nie wydawać pieniędzy niepotrzebnie»: Z drugiej strony jednak pracodawcy, nawet państwowi, liczą się już z każdym groszem. Likwidują zakładowe służby bhp i… …   Słownik frazeologiczny

  • rachować — ndk IV, rachuję, rachujesz, rachuj, rachowaćował, rachowaćowany 1. «wykonywać działania arytmetyczne na liczbach; sprawdzać liczbę czegoś dodając do siebie poszczególne jednostki; liczyć, obliczać» Rachować w pamięci. Biegle rachować. Rachować do …   Słownik języka polskiego

  • czas — 1. Ciężkie czasy «okres kryzysu, niedostatku, trudności materialnych, kłopotów»: (...) dzięki stałemu zajęciu – umożliwiała przeżycie całej rodzinie w tych ciężkich czasach. R. Antoszewski, Kariera. 2. Coś jest kwestią czasu «coś musi… …   Słownik frazeologiczny

  • słowo — 1. przestarz. Być (z kimś) po słowie «być (z kimś) zaręczonym»: – Żeni się pan? – Tak, po słowie jesteśmy. I. Newerly, Pamiątka. 2. Chwytać, łapać kogoś za słowa (słówka) «zwracać złośliwie uwagę na formę wypowiedzi, nie na jej treść, dopatrywać… …   Słownik frazeologiczny

  • dzień — 1. Ciche dni «dni, podczas których skłóceni małżonkowie nie odzywają się do siebie»: Czasami sam zaczynałem dostrzegać, że coś jest ze mną nie tak: kolejna zmiana zakładu pracy, bo z poprzedniego zwolniono mnie dyscyplinarnie; w rodzinie coraz… …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”