linia

linia
ż I, DCMs. \linianii; lm D. \linianii (\linianij)
1. «twór geometryczny mający tylko jeden wymiar: długość; graficzne przedstawienie takiego tworu; kreska»

Cienka, gruba linia.

Linia pionowa, pozioma, poprzeczna, pochyła.

Linia prosta, łamana, równoległa, falista, zygzakowata, spiralna.

Linie papilarne.

Papier, zeszyt w linie.

∆ Linia horyzontu, widnokręgu → horyzont w zn. 1
∆ Linia życia «jedna z linii ręki, otaczająca wzgórek u nasady wielkiego palca, mająca oznaczać długość życia»
geogr. Linia brzegowa «granica zetknięcia płaszczyzny wodnej z lądem»
∆ Linia zmiany daty «linia na mapie czasów strefowych, przy której przekroczeniu dodaje się lub opuszcza jeden dzień»
polit. Linia demarkacyjna «linia odgraniczająca (podczas zawieszenia broni lub rozejmu) walczące ze sobą armie i terytoria przez nie zajmowane»
sport. Linia autowa «linia graniczna boiska»
∆ Linia bramkowa «krótsza linia graniczna boiska, na której się ustawia bramki»
∆ Linia hetmańska, królewska, wieżowa «w szachach: rząd pól na szachownicy, po których poruszają się odpowiednie figury»
∆ Linia opanowana «w szachach: pole na szachownicy, na którym nie można stawiać figury bez narażenia się na jej utratę»
urb. Linia zabudowy «linia oznaczająca granicę (zwykle wzdłuż ulicy lub placu), której nie może przekroczyć lico budynku»
żegl. Linia wodna «linia przecięcia powierzchni kadłuba jednostki pływającej przez poziomą płaszczyznę spokojnej wody; wodnica»
◊ Pod linię «prosto, równo»
◊ W linii prostej «najkrótszą drogą powietrzną; idąc prosto, drogą najkrótszą»
◊ Na linii oczu «na wysokości oczu»
2. «droga, trasa wytyczona dla środków lokomocji, połączeń wraz z niezbędnymi urządzeniami»

Linia autobusowa, tramwajowa, trolejbusowa.

Linia kolejowa, lotnicza, morska, transoceaniczna.

Linia (kolejowa) normalnotorowa, szerokotorowa, wąskotorowa.

Linia elektryczna, telefoniczna, telegraficzna.

Linia kablowa, napowietrzna.

Linia (kolejowa) Warszawa-Łódź.

∆ Linia komunikacyjna «stałe połączenie dwóch lub więcej punktów za pomocą środków lokomocji (lądowych, lotniczych lub wodnych) kursujących po określonej trasie według ogłoszonego rozkładu jazdy»
∆ Linia telekomunikacyjna «zespół urządzeń telekomunikacyjnych służących do przekazywania wiadomości na odległość, rozmieszczonych geograficznie wzdłuż określonej trasy (np. wzdłuż drogi jezdnej, linii kolejowej itp.
∆ Linia przesyłowa «przewody wysokiego napięcia zainstalowane na słupach (metalowych, żelbetowych lub drewnianych), służące do przesyłania energii elektrycznej z miejsca wytwarzania (elektrowni) do miejsc rozdziału (stacji transformatorowo-rozdzielczych)»
∆ Linia produkcyjna «zespół stanowisk roboczych (maszynowych, ręcznych lub mieszanych) zgrupowanych według kolejności operacji procesu technologicznego i pracujących według wspólnego taktu produkcyjnego»
∆ Linia średnicowa «odcinek linii kolejowej przecinającej miasto, przebiegającej w tunelu lub na wiadukcie»
∆ Linia okrętowa «przedsiębiorstwo armatorskie obsługujące określone porty, w których ma własne magazyny i stałe miejsce postoju w każdym z tych portów»
3. «kształt, zarys, kontur, rysunek; sylwetka»

Czyste, harmonijne, ostre, posągowe, regularne linie.

Linie barokowe, klasyczne.

Opływowe linie samochodu.

Wcięta linia płaszcza.

Budowla szlachetna w linii.

Rysunek surowy w linii.

Bogactwo, czystość, prostota linii.

Linia nosa, czoła.

pot. Mieć, zachować linię «być zgrabnym; mieć, zachować zgrabną sylwetkę»
◊ Dbać o linię «dbać o to, by być szczupłym, zgrabnym»
4. «wytknięty kierunek postępowania, działania, zaznaczająca się w czym tendencja»

Linia ideologiczna.

Linia polityczna.

Linia postępowania.

Trzymać się wytkniętej linii.

◊ Iść po linii najmniejszego oporu «wybierać najłatwiejszy sposób postępowania, iść drogą najłatwiejszą, nie wymagającą trudu, wysiłku»
5. «szereg przodków i potomków; ród, pokolenie»

Linia męska, żeńska.

Linia panująca.

Linia jagiellońska, piastowska.

Wygaśnięcie linii.

Krewny z linii ojca, matki.

∆ Krewni w linii prostej «osoby, z których jedna pochodzi od drugiej (np. ojciec i syn, wnuk i dziadek)»
∆ Powinowaci w linii prostej «małżonek i krewni współmałżonka w linii prostej»
∆ Linia boczna «osoby pochodzące od wspólnego przodka, a nie spokrewnione w linii prostej (np. rodzeństwo)»
∆ Linia zstępująca a. zstępna «dzieci, wnuki, prawnuki»
∆ Linia wstępująca a. wstępna «rodzice, dziadkowie, pradziadkowie»
zootechn. Linia hodowlana, linia krwi «potomstwo wywodzące się od wspólnego, szczególnie wartościowego przodka (zwykle samca, tzw. założyciela linii), które w kolejnych pokoleniach wykazuje dodatnie, dziedziczone po nim cechy»
6. «przyrząd w kształcie listwy do wykreślania, mierzenia prostych linii; liniał»

Linia celuloidowa, drewniana, metalowa.

Linia z podziałką.

7. «frontowe stanowiska obsadzone przez wojsko»

Linia frontu, ostrzału.

Linia bojowa, obronna, ogniowa, operacyjna.

Ofensywa, szturm na całej linii.

Zdobyć wysunięte linie nieprzyjaciela.

∆ Walczyć w pierwszej linii «walczyć na najbardziej wysuniętym odcinku frontu, stykając się bezpośrednio z nieprzyjacielem»
◊ Zwycięstwo, klęska, porażka, kompromitacja itp. na całej linii «całkowite zwycięstwo, zupełna klęska, porażka itp.»
8. «szyk, kolumna, szereg»

Linia piechoty, jazdy.

Linie prawego, lewego skrzydła.

Równać, łamać linię.

Rozwinąć się w linię.

9. druk. «materiał zecerski, którego oczko daje w druku odbitkę kreski określonej grubości i rodzaju»

Linia ciągła, nieciągła, półgruba, podwójna, obwódkowa, kropkowana, przerywana.

∆ Linia pisma «linia równoległa do górnej krawędzi ścianki sygnaturowej czcionki, będąca dolną granicą rysunku liter (tekstowych i wersalikowych) bez dolnych wydłużeń»
10. leśn.dukt w zn. 1
11. miern. «jednostka długości używana w krajach anglosaskich, równa 0,1 cala (tj. 2,54 mm); dawniej stosowana w wielu krajach, m.in. w Polsce»
łac.

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • linia — {{/stl 13}}{{stl 7}}[wym. lińja] {{/stl 7}}{{stl 8}}rz. ż IIb, lm D. linianii {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 8}}geom. {{/stl 8}}{{stl 7}} jednowymiarowy twór geometryczny: tor prosty lub krzywy, po którym porusza… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Linia — bezeichnet: Linia (Fluss), einen Fluss im Tschad Linia (Powiat Wejherowski), ein Dorf in der polnischen Woiwodschaft Pommern (Linde, Kreis Neustadt/Westpreußen) Linia Hutnicza Szerokotorowa, eine Bahnstrecke in Polen mehrere Orte in Rumänien:… …   Deutsch Wikipedia

  • linia — LINIÁ, liniez, vb. I. tranz. A trage, a trasa linii (drepte şi regulate) pe hârtie. [pr.: ni a] – Din linie. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  LINIÁ vb. (rar) a rigla. (A linia o foaie de hârtie.) Trimis de siveco, 05.08.2004.… …   Dicționar Român

  • Linia — Here are places that have the name Linia:In Africa*Linia, ChadIn Europe*Linia, Corfu, Greece * Linia, a village in Budeşti Commune, Vâlcea County, Romania * Linia, a village in Grădiştea Commune, Vâlcea County, Romaniaee also*Linea …   Wikipedia

  • Linia — Original name in latin Linia Name in other language State code PL Continent/City Europe/Warsaw longitude 54.45143 latitude 17.93454 altitude 170 Population 1405 Date 2010 09 14 …   Cities with a population over 1000 database

  • Linia (Powiat Wejherowski) — Linia …   Deutsch Wikipedia

  • Línia Barcelona-Vallès — Metro del Vallès First service 1863 Operator FGC Authority ATM Barcelona Territory Barcelonès and Vallès Occidental …   Wikipedia

  • Línia Llobregat-Anoia — Metro del Baix Llobregat Carrilet First service 1912 Operator FGC Authority ATM Barcelona and ATM Comarques Centrals (R5 in Bages in 2009) Territory Barcelonès …   Wikipedia

  • linia demarkacyjna — {{/stl 13}}{{stl 7}} linia rozdzielająca w czasie rozejmu dwa walczące wojska, dwie strony konfliktu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Obserwatorzy sił pokojowych ONZ pilnują, czy strony nie naruszają linii demarkacyjnej. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • linia życia — {{/stl 13}}{{stl 7}} w chiromancji: jedna z linii po wewnętrznej stronie dłoni, mająca odzwierciedlać losy człowieka : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć krótką, długą linię życia. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”