- łaska
- Iż III, CMs. \łaskasce; lm D. łask1. «względy, łaskawość, przychylność, wspaniałomyślność czyjaś; wyróżnianie, faworyzowanie kogoś»
Wkraść, wkupić się, wśliznąć się w czyjeś łaski.
Ubiegać się o czyjeś łaski.
Zyskać sobie łaski.
Mieć u kogoś łaski.
Być w łaskach.
Zaskarbić sobie czyjąś łaskę.
◊ Łaska boża, boska, że….. «całe szczęście, że…..»◊ Co łaska «tyle, ile kto może dać, ile kto uważa za stosowne dać»◊ Z łaski swojej, jeśli łaska «zwrot grzecznościowy stosowany przy proszeniu o coś; bądź łaskaw, bądź uprzejmy»◊ Znaleźć łaskę w czyichś oczach «zyskać aprobatę, zasłużyć na czyjeś uznanie»◊ Jak, jakby z łaski «jakby się nie należało; niedbale, od niechcenia»◊ Na łasce czyjejś, u kogoś (być, żyć, siedzieć itp.) «być u kogoś na utrzymaniu, zależeć od kogoś materialnie»◊ (Zostawiać kogoś lub coś) na łasce czyjejś «(zostawiać kogoś lub coś) pod obcą opieką»◊ Pozostać, zostać na łasce losu, na łasce bożej, być zdanym na łaskę losu «być skazanym na przypadkowe zrządzenie losu, na niepewność; zostać bez opieki»◊ Zdać się, być zdanym na łaskę i niełaskę lub na łaskę czyjąś; być na łasce i niełasce czyjejś «być zmuszonym podporządkować się czyjejś woli, uzależnić się od kogoś, poddać się czyjejś woli; być całkowicie w czyjejś mocy»◊ Mieć łaski u kogoś, cieszyć się czyjąś łaską, (łaskami), (być) w łaskach, w łasce u kogoś «być przez kogoś faworyzowanym, mile widzianym»◊ Ktoś, np. artysta, poeta z bożej łaski a) «o osobie zdolnej, utalentowanej» b) «o osobie nie mającej fachowego przygotowania w danej dziedzinie, amatorze»◊ Z łaski czyjejś «dzięki komuś, dzięki czyjejś dobroci, z czyjejś przyczyny»◊ Z łaski na uciechę «bez żadnego powodu; ni stąd, ni zowąd»◊ iron. Nie łaska (coś zrobić, gdzieś pójść itp.) «należałoby (coś zrobić, gdzieś pójść itp.)»◊ pot. Bez łaski «obejdzie się bez czyjejś pomocy»□ Łaska pańska na pstrym koniu jeździ «względy, poparcie, pomoc ludzi zamożnych, na stanowiskach są niestałe, zależne od ich kaprysów»2. «darowanie lub złagodzenie kary, ułaskawienie; darowanie winy, przebaczenie»Prosił o łaskę dla skazańca.
∆ Prawo łaski «prawo darowania lub złagodzenia kary prawomocnie orzeczonej przez sąd, przysługujące głowie państwa, w Polsce - prezydentowi»◊ W drodze łaski a) «przez złagodzenie kary lub ułaskawienie» b) «wyjątkowo, dzięki szczególnym względom»3. rel. «według wierzeń religijnych: pomoc i opieka udzielana człowiekowi przez bóstwa bez jego zasługi; w religiach pierwotnych dotyczyła głównie spraw życiowych, w religiach rozwiniętych - zwłaszcza życia duchowego i zbawienia»IIż III, CMs. \łaskasce; lm D. \łaskasek→ łasica
Słownik języka polskiego . 2013.
