ostatni

1. «znajdujący się na końcu; kończący jakiś cykl, szereg, jakąś serię itp.; taki, po którym nie będzie innego»

Ostatni z rodu.

Ostatni szereg.

Ostatni seans.

Ostatni pociąg.

Ostatnie egzemplarze książki.

∆ praw. Ostatnia instancja «instancja sądowa, od której nie ma odwołania»

∆ Ostatnie słowo oskarżonego, skazanego «wypowiedź podsądnego po mowach obrońcy i oskarżyciela przed ogłoszeniem przez sąd wyroku»

∆ rel. Ostatnie namaszczenie «w niektórych wyznaniach chrześcijańskich: sakrament udzielany osobom ciężko chorym»

◊ Ostatnia cena «cena, od której nie można odstąpić, której nie można obniżyć; cena ostateczna»

◊ Ostatnia deska ratunku «jedyny sposób ratunku, jaki został; ostateczny środek»

◊ Ostatnia godzina «śmierć»

◊ Ostatni grosz, ostatni szeląg itp. «ostatek, reszta pieniędzy, reszta tego, co się posiada»

◊ Ostatni krzyk mody «to, co w dziedzinie mody jest najnowszym osiągnięciem; to, co jest najmodniejsze»

◊ Ostatnie słowo «stanowcza, kategoryczna, ostateczna odpowiedź, decyzja, rada»

◊ Ostatnia wola «testament»

◊ Ostatnimi czasy, w ostatnich czasach «od niedawna, niedawno; ostatnio»

◊ Bronić się, walczyć do ostatniej kropli krwi «bronić się, walczyć aż do śmierci»

◊ Być na ostatnich nogach «być bardzo zmęczonym, wyczerpanym, ledwo stać na nogach»

◊ Do ostatniego miejsca, do ostatniego kęsa, do ostatniej nitki itp. «całkowicie, zupełnie»

◊ Dobywać ostatnich sił «robić coś z bardzo wielkim wysiłkiem, być u kresu wytrzymałości»

◊ Ktoś jest ostatnią osobą (wchodzącą w rachubę) «ktoś najmniej się do czegoś nadaje, ktoś byłby na końcu brany pod uwagę»

◊ Oddać ostatnią koszulę «oddać resztę pieniędzy, majątku, oddać wszystko»

◊ Coś jest zapięte, dopięte na ostatni guzik «coś jest całkowicie wykończone, przygotowane»

◊ Zedrzeć z kogoś ostatnią skórę «wyzyskać kogoś bez skrupułów, wziąć od kogoś najwyższą cenę»

2. «najniższy pod względem wartości, godności; najgorszy»

Ostatni gatunek.

Był ostatnim uczniem w klasie.

Nie jest już taki ostatni.

Ostatni ciemięga z niego.

ostatni, ostatnia w użyciu rzecz.

1. «ktoś, kto jest ostatnim (jedynym) fachowcem, specjalistą w jakiejś dziedzinie, ostatnim posiadającym jakieś umiejętności»

Patrzcie, patrzcie młodzi, może ostatni, co tak poloneza wodzi. (Mickiewicz)

2. «człowiek najniżej stojący pod względem wartości moralnych»

zwykle we fraz.: Skląć, zwymyślać kogoś od ostatnich «użyć w stosunku do kogoś słów obrażających, ubliżających komuś»