po-

po-
1. «przedrostek tworzący czasowniki pochodne, najczęściej dokonane, oznaczający»
a) «powtarzanie czynności przez jeden podmiot względem wielu przedmiotów lub ich części, np. pogubić, polepić, pomyć, potopić, powiązać; poprzedzielać, porozsyłać, powynosić, pozabijać, pozaklejać»
b) «wykonywanie czynności przez różne podmioty, stopniowe ogarnianie różnych podmiotów, np. pobankrutować, posnąć, potonąć, powariować, pożenić się; poprzyjeżdżać»
c) «wyczerpanie danej czynności w akcie jednorazowym, pojedynczym, bez powtarzania, np. pochwalić, pocałować, podarować, podziękować, popsuć, powąchać, pożegnać»
d) «trwanie czynności, stanu przez pewien czas, np. poboleć, pobyć, podrzemać, pogadać, poleżeć, pomartwić się, postać, pośpiewać, powałęsać się; powzdychać»
e) «rozpoczęcie czynności, np. pobiec, pociec, poczuć, pokochać, polecieć»
f) «realizację danej czynności w małym zakresie, w jej niewielkim nasileniu (niekiedy z odcieniem powtarzania się), np. pobłyskiwać, pobolewać, pomrukiwać, popłakiwać, poświstywać»
2. «przedrostek tworzący (wraz z przyrostkami czasownikowymi) czasowniki pochodne od innych wyrazów, np. podwoić, polepszyć, ponowić, poślubić, powiększyć, powtórzyć»
3. «część składowa rzeczowników, przymiotników, przysłówków i liczebników, mających za podstawę połączenie przyimka po zwykle z rzeczownikiem, np. pogranicze, poniedziałek, poranek, powierzchnia; pochmurny, pokątny, pomyślny, poobiedni, postronny, potajemny; pośród, powyżej; poczwórny, powtórny»
4. «część składowa niektórych wyrazów powstałych wskutek łącznego pisania połączeń przyimka po z innymi wyrazami, np. pokrótce, pomału, poniewczasie, potem; poniekąd, potąd; pomimo, ponad, poprzez, poza; ponadto»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”