przy-

przy-
1. «przedrostek tworzący czasowniki pochodne od czasowników (niekiedy od innych wyrazów) oznaczający najczęściej»
a) «osiągnięcie celu przestrzennego, bliskości, sąsiedztwa czegoś, np. przybiec, przynieść, przyciągnąć, przyprowadzić, przypłynąć»
b) «połączenie z czymś w jedną całość, umocowanie tego połączenia, np. przybić, przycisnąć, przykleić, przypiąć, przyszyć»
c) «częściową, niepełną realizację tego, co oznacza wyraz podstawowy, np. przyciemnić, przyciszyć, przywiędnąć»
d) «zwiększenie, uzupełnienie zasobu, ilości czegoś, np. przysporzyć, przylać, przydać»
e) «zaskoczenie, udaremnienie działania, wykrycie czegoś, np. przyłapać, przydybać, przyskrzynić»
f) «towarzyszenie czemuś inną czynnością, np. przygrywać, przyśpiewywać, przyklasnąć, przytakiwać»
g) «dopasowanie, dostosowanie, sprawdzenie, np. przymierzyć, przyrównać, przystosować»
h) «działanie losowe, np. przytrafić się, przydarzyć się»
2. «przedrostek tworzący od przymiotników przymiotniki i przysłówki pochodne z nadaniem odcienia słabszej intensywności, cechy, np. przyciasny, przydługi, przygłupi; przyciężko, przymało»
3. «część składowa wyrazów pochodnych mających za podstawę słowotwórczą połączenie przyimka przy z rzeczownikiem w miejscowniku, np. przylądek (od: przy lądzie), przysłowie, przypiecek; przyboczny, przygraniczny»
4. «część składowa rzeczowników utworzonych od czasowników przez odrzucenie ich części przyrostkowych, np. przycisk (od: przyciskać), przypływ (od: przypływać), przyczep (od: przyczepić)»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • przy — {{/stl 13}}{{stl 8}}przyim., łączy się z miejscownikiem {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wskazuje na położenie w pobliżu czegoś; obok, blisko : {{/stl 7}}{{stl 10}}Siedział przy stole, przy biurku. Uczeń… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy- — 1. {{/stl 13}}{{stl 7}} przedrostek tworzący czasowniki pochodne od czasowników podstawowych; cząstka ta może wprowadzać następujące znaczenia: {{/stl 7}}a) {{/stl 13}}{{stl 7}}dotarcie do jakiegoś miejsca, znalezienie się w pobliżu czegoś, np.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy — «przyimek łączący się z rzeczownikiem (lub innymi wyrazami pełniącymi jego funkcję) w miejscowniku; sygnalizuje stosunek współwystępowania, styczności w czasie i przestrzeni; elementem, do którego coś jest odnoszone za pomocą przyimka przy może… …   Słownik języka polskiego

  • Przy Olczyskiej — (Закопане,Польша) Категория отеля: Адрес: Jaszczurówka 28, 34 500 Закопане, Польша …   Каталог отелей

  • Przy Teatrze — (Лодзь,Польша) Категория отеля: Адрес: ul. Więckowskiego 20/23, Śródmieście, 90 722 Ло …   Каталог отелей

  • przy ludziach — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł., pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} publicznie, w towarzystwie innych osób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przy ludziach zrobiła mu okropną awanturę. Możemy pogadać, ale nie przy ludziach. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy pomocy — {{/stl 13}}{{stl 8}}przyim., łączy się z dopełniaczem {{/stl 8}}{{stl 7}} wskazuje na osoby (rzadziej przedmioty) pomocne przy danej czynności; dzięki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przy pomocy przyjaciół zerwał z nałogiem. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy tym — {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 7}} łączy zdania lub równorzędne człony zdań, wskazuje na łączenie treści, nawzajem się dopełniające pod względem czasu lub okoliczności : {{/stl 7}}{{stl 10}}Była piękna, przy tym bogata. W konkursie… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy drzwiach otwartych — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} najczęściej o procesie, obradach: w sposób jawny, bez ograniczania dostępu do informacji o wydarzeniu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Proces odbywał się, wbrew obawom dziennikarzy, przy drzwiach otwartych.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przy drzwiach zamkniętych — {{/stl 13}}{{stl 7}} bez udziału osób postronnych, w obecności osób urzędowych i zainteresowanych; niejawnie (o rozprawach sądowych, obradach, posiedzeniach itp.) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Proces toczy się przy drzwiach zamkniętych. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”