- przyjąć
- dk Xc, \przyjąćjmę, \przyjąćjmiesz, \przyjąćjmij (przyjm), \przyjąćjął, \przyjąćjęła, \przyjąćjęli, \przyjąćjęty, \przyjąćjąwszy - przyjmować ndk IV, \przyjąćmuję, \przyjąćmujesz, \przyjąćmuj, \przyjąćował, \przyjąćowany1. «stać się odbiorcą czegoś, wziąć to, co ktoś daje, proponuje na własność lub pod swój zarząd, opiekę; nie odmówić, nie odrzucić czegoś»
Przyjąć od kogoś podarek, prezent.
Przyjąć napiwek.
Przyjąć pieniądze, list od listonosza.
Przyjąć nagrodę.
Przyjmować palta w szatni.
Przyjmować towar od konwojentów.
Przyjąć ładunek do ładowni.
∆ Przyjąć coś w zastaw, w komis itp. «wziąć coś jako zabezpieczenie wypłaconej komuś sumy; podjąć się pośrednictwa w sprzedaży czegoś»∆ Przyjąć lekarstwo, książk. przyjąć pokarm, posiłek «zażyć lekarstwo, zjeść, spożyć posiłek»∆ Przyjąć meldunek, raport, skargę «wysłuchać czegoś, pozwolić coś sobie przekazać, zakomunikować»∆ Przyjąć defiladę «dokonać uroczystego przeglądu defilujących wojsk»∆ Przyjąć nazwę, nazwisko «zostać nazwanym, przybrać jakieś nazwisko»∆ Przyjąć jakąś postawę «ustawić, usytuować się w pewien sposób»∆ Przyjąć katolicyzm, protestantyzm itp. «zostać katolikiem; protestantem itp.»∆ rel. Przyjąć sakramenty, chrzest «poddać się ceremonii udzielenia sakramentów, zostać ochrzczonym»przen.Przyjąć powinszowania, wyrazy współczucia.
Przyjmować czyjąś pomoc.
Jak przyjął twoją odmowę?
2. «zapewnić komuś pobyt gdzieś, udostępnić jakieś pomieszczenie, ulokować kogoś u siebie»Przyjąć uciekinierów, ofiary powodzi pod swój dach.
Kapitan przyjął rozbitków na statek.
Uzdrowisko jest gotowe przyjąć kuracjuszy.
Lotnisko nie przyjmuje samolotów z powodu mgły.
∆ Przyjąć kogoś na mieszkanie, na nocleg itp. «zgodzić się na czyjeś zamieszkanie u siebie, na nocleg itp.»3. «podjąć się pełnienia, wykonywania czegoś»Przyjąć posadę, pracę.
Przyjąć proponowane stanowisko.
Przyjąć zobowiązanie.
4. «zgodzić się na coś; zaakceptować coś; uznać za odpowiednie, przydatne»Przyjąć propozycję, wniosek.
Przyjąć czyjąś kandydaturę, wybór.
Przyjąć proponowane warunki pracy.
Przyjąć czyjeś zaproszenie.
Przyjąć czyjąś koncepcję, czyjś plan.
Przyjąć od kogoś pracę.
Książka została przyjęta do druku.
◊ Przyjąć walkę, wyzwanie itp. «zdecydować się na walkę itp. z atakującym wrogiem, napastnikiem»◊ Przyjąć czyjeś oświadczyny, przyjąć kogoś «zgodzić się na poślubienie kogoś»◊ Przyjmować od kogoś zapisy, zgłoszenia, zamówienia (na coś) itp. «notować czyjeś nazwisko, fakt zgłoszenia się kogoś, zamówienie na coś itp.; wciągać kogoś na listę»◊ Przyjąć coś do wiadomości «pogodzić się z czymś; uznać coś za bezsporne, za fakt dokonany (zwykle oficjalna zgoda, odpowiedź na polecenie zwierzchnika)»◊ Coś jest przyjęte «coś stanowi zwyczaj, powszechną w danym środowisku normę postępowania, jest powszechnie stosowane»5. «dać komuś pracę u siebie, zaangażować kogoś w jakimś charakterze; uczynić członkiem jakiejś społeczności, stowarzyszenia itp.»Przyjąć nowego pracownika.
Przyjąć pomoc domową.
Przyjmować uczniów do szkoły.
Przyjąć kogoś do klubu, związku.
6. «zaprosić kogoś jako gościa, pozwolić komuś złożyć sobie wizytę; zachować się w stosunku do odwiedzającego w określony sposób, ugościć kogoś»Często przyjmować gości.
Był przyjmowany z honorami.
∆ Przyjąć kogoś obiadem, herbatą itp. «poczęstować gościa obiadem, herbatą itp.»7. «dopuścić kogoś do siebie, zgodzić się na rozmowę z kimś, wizytę czyjąś (zwykle o osobach wysoko postawionych, zwierzchnikach itp.)»Przyjąć interesantów.
Dyrektor przyjął delegację pracowników.
Lekarz przyjął go pierwszego.
Prezydent miasta przyjął budowniczych stolicy.
8. «zareagować na coś, potraktować kogoś, coś w określony sposób, zachować się jakoś wobec kogoś, czegoś»Przyjąć jakąś wiadomość entuzjastycznie.
Przyjął zrządzenie losu z pokorą.
Aktora przyjęto oklaskami.
Publiczność przyjęła przedstawienie z wielkim aplauzem.
◊ Przyjąć kogoś z otwartymi rękami, ramionami «przywitać kogoś u siebie bardzo serdecznie, zaakceptować kogoś (potrzebnego, oczekiwanego)»◊ Przyjąć kogoś jak swoje dziecko, jak syna, córkę, przyjąć kogoś do rodziny «potraktować kogoś jak swoje dziecko, córkę, jak członka rodziny»◊ Przyjąć coś za dobrą monetę «uwierzyć czemuś bezkrytycznie, nie dostrzec ironii, obłudy, kłamstwa»◊ Coś przyjmuje zły, dobry itp. obrót «coś zmienia się na gorsze, lepsze itp., coś toczy się inaczej niż dotąd»9. «uznać coś za pewne lub możliwe; założyć»Przyjąć pewną hipotezę.
Przyjąć założenie, że…
◊ Przyjąć coś na wiarę «uwierzyć w coś bez dowodu»◊ Przyjąć zasadę, system; przyjąć coś za zasadę, za metodę postępowania «uznać coś za regułę postępowania, postanowić coś sobie i to postanowienie realizować»10. częściej ndk «wchłaniać, przyswajać coś, adsorbować»Len źle przyjmuje barwniki.
Materiał nie przyjął farby.
11. → przyjmowaćprzyjąć się - przyjmować się1. «o roślinach: zakorzenić się w nowym miejscu po przesadzeniu, wypuścić korzenie»Drzewa owocowe, sadzonki się przyjęły.
2. «zyskać uznanie, wejść w powszechne użycie, rozpowszechnić się»Nowe artykuły przyjęły się na rynku.
Moda, fryzura się przyjęła.
Powiedzenie się przyjęło.
Przyjęły się nowe metody pracy.
Przyjął się jakiś zwyczaj.
3. «o szczepionkach różnych chorób: wywołać należytą reakcję, mającą zabezpieczyć przed chorobą; o przeszczepach: zrosnąć się z żywym organizmem»Ospa się przyjęła.
Przeszczep nerki się przyjął.
4. → przyjmować się
Słownik języka polskiego . 2013.
