- brat
- m IV, DB. -a, C. -u, Ms. bracie; lm M. bracia, DB. braci, N. braćmi1. «każdy z synów mających wspólnych rodziców w stosunku do drugiego syna lub córki»
Starszy, młodszy brat.
Rodzony brat.
∆ Brat przyrodni «syn tego samego ojca i innej matki lub tej samej matki i innego ojca»∆ Brat mleczny «o kimś wykarmionym piersią tej samej kobiety, ale nie krewnym»∆ Brat cioteczny «syn ciotki»∆ Brat stryjeczny «syn stryja»∆ Brat bliźniaczy, bliźni «bliźniak»∆ Bracia syjamscy «bliźnięta zrośnięte ze sobą, urodzone w Syjamie w 1811 r.; także bliźnięta płci męskiej zrośnięte ze sobą»przen. «dwaj nierozłączni przyjaciele»∆ rzad. Brat wujeczny «syn wuja»◊ Ani brat, ani swat; ni brat, ni swat «o kimś obcym, zupełnie obojętnym»2. «człowiek, z którym się jest związanym przyjaźnią, bliskimi stosunkami ze względu na wspólne przeżycia, przekonania, zainteresowania, pochodzenie społeczne, narodowe itp.; kolega, towarzysz; także o człowieku w ogóle, jako o istocie zasługującej na życzliwość, pomoc itp.»Bracia żołnierze!
Bracia robotnicy!
Bracia Polacy!
Brat po piórze.
Brat po fachu.
Człowiek człowiekowi bratem.
◊ Brat łata «człowiek towarzyski, przystępny, zgodny, poczciwy»◊ Być z kimś za pan brat «być z kimś w poufałych stosunkach, jak równy z równym»◊ W formie wołacza: Bracie! «koleżeński, poufały zwrot»3. «zakonnik, mnich»Brat furtian.
Bracia franciszkanie.
4. «członek bractwa lub ugrupowania religijnego»∆ Bracia polscy «arianie»∆ Bracia czescy, rzadziej: bracia morawscy «odłam husytyzmu, sekta religijna powstała w Czechach w XV w.»
Słownik języka polskiego . 2013.
