rozszerzyć

rozszerzyć
dk VIb, \rozszerzyćrzę, \rozszerzyćrzysz, \rozszerzyćszerz, \rozszerzyćrzył, \rozszerzyćrzony - rozszerzać ndk I, \rozszerzyćam \rozszerzyćasz, \rozszerzyćają, \rozszerzyćaj, \rozszerzyćał, \rozszerzyćany
1. «uczynić szerszym, szerokim, powiększyć szerokość, średnicę, powierzchnię czegoś; poszerzyć»

Rozszerzyć szczelinę w ścianie.

Rozszerzyć otwór wiertłem.

Rozszerzone od atropiny źrenice.

Leki rozszerzające naczynia krwionośne.

Patrzeć rozszerzonymi (ze zdumienia, ze strachu) oczami.

2. «powiększyć zasięg, zakres, rozmiary przez dodanie, przyłączenie, nabycie czegoś; uzupełnić coś»

Rozszerzyć plany, repertuar, wiedzę, horyzonty myślowe.

Rozszerzyć problematykę powieści.

Rozszerzyć zakres znaczenia wyrazu.

Rozszerzyć krąg zainteresowań, zagadnień.

Rozszerzyć stosunki, znajomości.

Rozszerzyć swe wpływy na coś, na kogoś.

Ustawa rozszerzająca czyjeś uprawnienia.

Powołać komisję w rozszerzonym składzie.

mat. Rozszerzyć ułamek «pomnożyć licznik i mianownik danego ułamka przez tę samą liczbę»
3. rzad. «rozstawić, rozsunąć coś szerzej»

Rozszerzyć nóżki statywu.

rozszerzyć się - rozszerzać się
1. «stać się szerszym, szerokim; poszerzyć się»

Ulica korytarz, dolina, koryto rzeki się rozszerza.

Droga rozszerzała się coraz bardziej.

Spódnica rozszerzająca się kloszowo.

Naczynia krwionośne rozszerzają się pod wpływem bodźców nerwowych.

Oczy rozszerzyły się z przerażenia.

2. «objąć, ogarnąć większą przestrzeń, większy obszar; rozprzestrzenić się»

Zaczerwienienie na nodze rozszerzało się.

Epidemia szybko się rozszerza.

Ogień rozszerzył się na sąsiednie budynki.

3. «zostać powiększonym, uzupełnionym, wzbogaconym, zwiększyć swój zasięg»

Zakres jego obowiązków rozszerzał się.

Znaczenie wyrazu się rozszerzyło.

Wiedza jego znacznie się rozszerzyła.

4. zwykle ndk, fiz. «o substancjach stałych, ciekłych i gazowych: zwiększać swoją objętość pod wpływem działania czynników zewnętrznych, np. wzrostu temperatury»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • rozszerzyć (się) — {{/stl 13}}{{stl 7}}ZOB. rozszerzać (się) {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • rozszerzać się – rozszerzyć się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} stawać się szerszym, poszerzać się na pewnym odcinku : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dolina rozszerzała się. Rzeka rozszerzała się u ujścia. Spódnica rozszerza się dołem. {{/stl 10}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • rozszerzać — → rozszerzyć …   Słownik języka polskiego

  • rozszerzać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, rozszerzaćam, rozszerzaća, rozszerzaćają, rozszerzaćany {{/stl 8}}– rozszerzyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, rozszerzaćrzę, rozszerzaćrzy, rozszerzaćrzony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • poszerzyć — dk VIb, poszerzyćrzę, poszerzyćrzysz, poszerzyćszerz, poszerzyćrzył, poszerzyćrzony poszerzać ndk I, poszerzyćam, poszerzyćasz, poszerzyćają, poszerzyćaj, poszerzyćał, poszerzyćany «zrobić coś szerszym, rozszerzyć; zrobić coś obszerniejszym,… …   Słownik języka polskiego

  • rozciągnąć — dk Va, rozciągnąćnę, rozciągnąćniesz, rozciągnąćnij, rozciągnąćnął, rozciągnąćnęła, rozciągnąćnęli, rozciągnąćnięty, rozciągnąćnąwszy rozciągać ndk I, rozciągnąćam, rozciągnąćasz, rozciągnąćają, rozciągnąćaj, rozciągnąćał, rozciągnąćany 1.… …   Słownik języka polskiego

  • rozprężyć — dk VIb, rozprężyćżę, rozprężyćżysz, rozprężyćpręż, rozprężyćżył, rozprężyćżony rozprężać ndk I, rozprężyćam, rozprężyćasz, rozprężyćają, rozprężyćaj, rozprężyćał, rozprężyćany 1. «prężąc powiększyć długość, objętość czegoś; rozszerzyć, rozciągnąć …   Słownik języka polskiego

  • krucjata — ż IV, CMs. krucjataacie; lm D. krucjataat hist. «jedna z wypraw krzyżowych podejmowanych przez rycerstwo chrześcijańskie zachodniej Europy (XI XIII w.) w celu zdobycia Ziemi Świętej i rozszerzenia wpływów papiestwa; w szerszym znaczeniu:… …   Słownik języka polskiego

  • napęcznieć — dk III, napęczniećeję, napęczniećejesz, napęczniećej, napęczniećniał, napęczniećeli, napęczniećniały, napęczniećniali 1. «rozszerzyć się pod wpływem wilgoci, wciągnąć w siebie płyn, wilgoć; nabrzmieć» Jagody napęczniałe sokiem. Kasza napęczniała… …   Słownik języka polskiego

  • nawiercić — dk VIa, nawiercićcę, nawiercićcisz, nawiercićwierć, nawiercićcił, nawiercićcony nawiercać ndk I, nawiercićam, nawiercićasz, nawiercićają, nawiercićaj, nawiercićał, nawiercićany 1. tylko dk «wiercąc zrobić wiele dziur, otworów itp.» Nawiercić… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”