rzeka

ż III, CMs. rzece; lm D. rzek

«masa wody wypływającej ze źródeł lub biorącej swój początek ze strumieni górskich, potoków itp., płynąca w sposób ciągły lub okresowy w wyraźnym łożysku (korycie), opadającym w określonym kierunku do ujścia (do morza, jeziora lub innej rzeki)»

Rzeka górska, nizinna.

Rzeka spławna, żeglowna, uregulowana.

Wąska, szeroka, wielka, wezbrana rzeka.

Bystra, rozhukana, rwąca, wartka, spokojna rzeka.

Dno, koryto, łożysko, brzeg, dolina rzeki.

Delta, ujście, źródło rzeki.

Górny, dolny, środkowy bieg rzeki.

Nurt rzeki.

Most na rzece.

Przebyć, przejść w bród, przepłynąć, sforsować rzekę.

Rzeka płynie, szumi, toczy swoje fale (leniwie, spokojnie), wije się, wpada do morza.

Rzeka podmywa brzegi, występuje z brzegów.

Rzeka wylała, opadła, wyschła, zamarzła.

∆ Rzeka podziemna «rzeka płynąca w grotach i pieczarach, wymytych przez wody w wapiennych zboczach górskich»

∆ Powieść rzeka «powieść wielotomowa przedstawiająca dzieje kilku pokoleń jakiejś rodziny»

◊ W dół rzeki «w kierunku ujścia rzeki»

◊ W górę rzeki «w kierunku źródła rzeki»

◊ Za siedmioma rzekami, za siedmioma górami… «wyrażenie w bajkach rozpoczynające zwykle opowiadanie, znaczące tyle co: bardzo daleko, dokładnie nie wiadomo gdzie»

◊ Coś leje się, płynie rzeką «coś (np. pieniądze, trunki, pojazdy, tłum) występuje, przesuwa się w wielkiej ilości, liczbie, masie»

przen.

Rzeka pojazdów, przechodniów.

Rzeka łez, krwi.