spocząć

spocząć
dk Xc, spocznę, spoczniesz, spocznij, \spocząćczął, \spocząćczęła, \spocząćczęli, \spocząćcząwszy - spoczywać ndk I, \spocząćam, \spocząćasz, \spocząćają, \spocząćaj, \spocząćał
1. podn. książk. «usiąść, położyć się, zwykle dla odpoczynku, nabrania sił; czasem też: odpocząć»

Spoczęła na kanapie.

Spoczywał w fotelu.

∆ Spocznij! «komenda wojskowa, odwołująca stanie na baczność»
∆ Stać na spocznij «stać w szeregu w postawie swobodnej»
◊ Spocząć na laurach «zaprzestać jakiejś działalności, zadowoliwszy się pierwszymi osiągnięciami»
◊ Spocząć w grobie, na cmentarzu «zostać pochowanym»
◊ Spocząć, spoczywać na wieki, na zawsze, snem wiecznym «umrzeć, nie żyć»
◊ Nie spocząć, aż, dopóki, póki… «nie dać za wygraną, nie zaprzestać czegoś; doprowadzić do końca»
◊ Niech pan (pani) spocznie, proszę spocząć «zwrot grzecznościowy: niech pan (pani) usiądzie, siada; proszę usiąść»
2. podn. książk. «zostać gdzieś położonym, umieszczonym, wspartym na czymś; znaleźć się gdzieś»

Dokument spoczywał w sejfie.

Ręce chorego spoczywały na kołdrze.

◊ Coś (czyjś los, jakaś sprawa) spoczywa w czyichś rękach «coś wchodzi w zakres czyichś obowiązków, należy do czyichś kompetencji, mieści się w czyichś możliwościach»
◊ Czyjś wzrok, czyjeś oczy spoczęły na kimś, na czymś «czyjś wzrok zatrzymał się na kimś, na czymś, ktoś spojrzał na kogoś, na coś»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • spocząć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk Va, spocząćcznę, spocząćcznie, spocząćcznij, spocząćczął, spocząćczęła, spocząćczęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} siąść, położyć się wygodnie, zwykle będąc zmęczonym : {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • spocząć — Akcent spoczywa na czymś zob. akcent 1. Coś spoczywa na czyichś barkach zob. bark. Spocząć gdzieś na wieki zob. wiek 5. Spocząć na laurach zob. laur. Spocząć w Bogu zob. Bóg 10. Spocząć w grobie zob. grób 3. Spoczywać na marach zob …   Słownik frazeologiczny

  • spocząć w grobie — {{/stl 13}}{{stl 7}} umrzeć, zostać pochowanym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Spokój zyskał wtedy, gdy spoczął w grobie. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • nie spocząć, aż [dopóki, nim]... — nie spocząć, aż [dopóki, nim]... {{/stl 13}}{{stl 33}} konsekwentnie, uparcie dążyć do realizacji czegoś, nie zaprzestać czegoś :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nie spocznę, dopóki się nie zemszczę. Nie spoczął, aż zrealizował swój zamiar. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • spoczywać – spocząć na laurach — {{/stl 13}}{{stl 7}} zadowolić się początkowymi sukcesami i zaniechać dalszej pracy, zwykle zamykając sobie w ten sposób drogę do osiągania nadal dobrych wyników : {{/stl 7}}{{stl 10}}W drugim semestrze spoczął na laurach i skończyły się piątki.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • spoczywać – spocząć na wieki — {{/stl 13}}{{stl 7}} umrzeć, zostać pochowanym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po wielu cierpieniach w końcu spoczął na wieki. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • spoczywać — → spocząć …   Słownik języka polskiego

  • laur — Spocząć, osiąść na laurach «zaprzestać jakiejś działalności, zadowoliwszy się pierwszymi osiągnięciami»: Jeśli w tym roku zajęliśmy najwyższą lokatę, nie możemy być jej pewni w przyszłym. Myślę, że nie spoczniemy na laurach. DD 21/04/2001.… …   Słownik frazeologiczny

  • spoczywać — Akcent spoczywa na czymś zob. akcent 1. Coś spoczywa na czyichś barkach zob. bark. Spocząć gdzieś na wieki zob. wiek 5. Spocząć na laurach zob. laur. Spocząć w Bogu zob. Bóg 10. Spocząć w grobie zob. grób 3. Spoczywać na marach zob …   Słownik frazeologiczny

  • wiek — 1. Ktoś w pewnym wieku «ktoś w wieku dojrzałym, bliżej nieokreślonym»: Kobieta w pewnym wieku nie powinna pokazywać się na ulicy bez pończoch, rękawiczek i kapelusza, i to bez względu na pogodę, twierdziła stanowczo, gdy ktoś dziwił się, że w… …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”