szukać

szukać
ndk I, \szukaćam, \szukaćasz, \szukaćają, \szukaćaj, \szukaćał, \szukaćany
1. «sprawdzać gdzieś, zwykle w wielu miejscach, czy ktoś lub coś się tam znajduje; starać się znaleźć, odnaleźć kogoś lub coś; poszukiwać»

Szukał jej po całym biurze.

Szukać przestępcy, złodzieja.

Szukać miejsca w pociągu.

Szukać postoju taksówek.

Szukać schronienia, przytułku.

Szukać w kieszeniach a. po kieszeniach.

◊ Szukać czegoś w pamięci «usiłować sobie coś przypomnieć»
◊ Szukać słów, odpowiedzi «dobierać odpowiednie słowa, myśleć nad odpowiedzią»
◊ Szukać dziury w całym «starać się znaleźć coś złego tam, gdzie go nie ma; dopatrywać się jakichś wad, braków w czymś (kimś) dobrym, wartościowym»
◊ Szukać igły (szpilki) w stogu siana «chcieć znaleźć coś drobnego w masie rzeczy, kogoś zagubionego w tłumie»
◊ Takiego drugiego ze świecą szukać «o czymś, o kimś wyjątkowym, rzadko spotykanym»
◊ Szukać, czego się nie zgubiło, szukać wczorajszego dnia «szukać tego, czego znaleźć nie można, szukać nie wiadomo czego; błąkać się bez celu»
◊ Szukaj wiatru w polu «o kimś lub o czymś nie dającym się odnaleźć; ktoś, coś nie da się odnaleźć»
◊ rzad. Szukać cudzych (obcych) bogów «udawać się daleko po coś, co można znaleźć blisko; zwracać się do kogoś dalekiego, obcego, gdy to samo można uzyskać w bliskim otoczeniu»
2. «dążyć, zmierzać do czegoś, chcieć czegoś usilnie, starać się, zabiegać o coś»

Szukać pociechy, pomocy, rady, ratunku.

Szukać prawdy, sprawiedliwości.

Szukać awantur, przygód, zaczepki, zwady, zemsty.

Szukać czyjegoś towarzystwa.

Szukać znajomości z kimś.

Szukać ukojenia, ulgi w czymś (np. w rozrywkach, w zabawie).

Szukać okazji, sposobności do czegoś.

◊ Szukać guza «narażać się na przykrości, na niebezpieczeństwo»
◊ Szukać szczęścia «dążyć do poprawienia bytu, do powodzenia»
◊ przestarz. Szukać chleba «wędrować w poszukiwaniu pracy, zarobków, środków utrzymania»
szukać się «szukać, poszukiwać siebie wzajemnie»

Długo się szukali, aż się odnaleźli.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • szukać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, szukaćam, szukaća {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} szperając, przeglądając, przerzucając coś, starać się coś znaleźć, ustalić, gdzie coś się znajduje; poszukiwać : {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać — 1. Nie mieć gdzieś czego szukać «być gdzieś zbędnym, nieprzydatnym, źle widzianym»: Drzwi zatrzasnęły się przed nosem Iw... Nie miała tu czego szukać. Służąca otrzymała widocznie polecenie, by nie wpuszczać jej za próg. A. Zaniewski, Król. 2.… …   Słownik frazeologiczny

  • szukać, czego się nie zgubiło — {{/stl 13}}{{stl 7}}to samo co szukać wczorajszego dnia. {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać igły [szpilki] w stogu siana — {{/stl 13}}{{stl 7}} szukać, mając minimalne szanse na znalezienie czegoś, kogoś; prowadzić beznadziejne poszukiwania : {{/stl 7}}{{stl 10}}Śledztwo w sprawie psychopatycznego mordercy jest zwykle szukaniem igły w stogu siana. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać [poszukać] szczęścia — {{/stl 13}}{{stl 7}} próbować coś uzyskać, załatwić, osiągnąć sukces, powodzenie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Szukać szczęścia za granicą. Jak tam nic nie załatwimy, poszukamy szczęścia gdzie indziej. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać wczorajszego dnia — {{/stl 13}}{{stl 7}} marnować czas, nie wiedzieć co robić, szukać czegoś, czego się nie znajdzie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Już trzeci raz przetrząsa wszystko w szafie. Czego on tam szuka? – Chyba wczorajszego dnia. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać dziury w całym — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} wynajdywać faktycznie nieistniejące lub niemające znaczenie wady, braki, niedostatki czegoś, mając w tym jakiś cel (np. chcąc udowodnić za wszelką cenę, że ma się rację); czepiać się : {{/stl 7}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać guza — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} swoimi działaniami ściągać na siebie przykrości, niebezpieczeństwo : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sam szukał guza, biorąc się za ciemne interesy. Zjeżdżaj stąd! Guza szukasz? {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać się — {{/stl 13}}{{stl 7}} starać się wzajemnie odnaleźć : {{/stl 7}}{{stl 10}}Szukali się w tłumie. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • szukać słów — {{/stl 13}}{{stl 7}} dobierać odpowiednie, wiernie oddające myśl słowa, namyślać się nad każdym wypowiadanym słowem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zanim odpowiedział, długo szukał słów. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”