ściskać

ściskać
ndk I, \ściskaćam, \ściskaćasz, \ściskaćają, \ściskaćaj, \ściskaćał, \ściskaćany - ścisnąć dk Va, \ściskaćnę, ściśniesz, ściśnij, \ściskaćnął, \ściskaćnęła, \ściskaćnęli, ściśnięty, \ściskaćnąwszy
1. «wywierać ucisk na coś ze wszystkich albo z dwóch przeciwnych stron (zwykle w celu zmniejszenia objętości, rozgniecenia czegoś itp.); przyciskać, gnieść, zwierać»

Ściskać coś obcęgami.

Ścisnąć skronie dłońmi.

◊ Coś ściska kogoś za gardło, w gardle «ktoś czuje ucisk w gardle spowodowany silnym wzruszeniem, strachem, żalem itp.; komuś zbiera się na płacz»
◊ Smutek, żal, przeczucie itp. ściska serce «ktoś odczuwa przejmujący smutek, żal; kogoś trwoży przeczucie itp.»
◊ Głód ściska komuś wnętrzności, kiszki, żołądek «ktoś odczuwa silny głód»
◊ Kogoś ściska w żołądku, pot. w dołku, w środku «ktoś odczuwa ucisk z powodu lęku, głodu itp.»
◊ Mróz ściska «jest duży mróz, bardzo zimno, mróz ścina ziemię, rzekę itp.»
2. «mocno opasywać, przewiązywać, zaciskać»

Ściskać kożuch paskiem.

Ścisnąć paczkę sznurkiem.

3. «mocno trzymać; ujmować uściskiem»

Ściskać kij, karabin w dłoni.

Ściskać monetę w ręce.

Ściskać kapelusz w rękach.

Ściskać teczkę pod pachą.

◊ Ścisnąć zęby «nie zareagować odruchowo na coś przykrego, sprawiającego ból, znieść coś w milczeniu»
4. zwykle ndk «obejmować kogoś uściskiem, w uścisku, wyrażając w ten sposób sympatię, wdzięczność»

Ściskać kogoś czule, serdecznie, wylewnie.

Ściskać po bratersku, ściskać z czułością, z rozczuleniem.

Ściskać z całej duszy, z głębi serca, z całej siły.

Ściskać kogoś za szyję.

Ściskać kogoś w objęciach.

◊ Ściskać czyjąś rękę, dłoń «ujmować czyjąś dłoń na znak powitania lub pożegnania»
5. częściej dk «spowodować ciasne, zwarte ustawienie czegoś, kogoś; stłoczyć»

Pasażerowie ściśnięci w przedziale.

Ścisnąć szeregi.

Ścisnąć książki na półce.

ściskać się - ścisnąć się
1. «ulegać ściśnięciu, zwarciu»

Pięści się komuś ściskają.

Zęby mu się ścisnęły.

◊ Serce się ściska komuś albo w kimś «ktoś odczuwa żal, smutek»
2. «mocno siebie czymś opasywać, przewiązywać, krępować»

Ściskać się pasem, gorsetem.

3. «obejmować się w uścisku, brać się wzajemnie w ramiona»

Ściskali się jak bracia.

Ściskał się z przyjacielem.

◊ Ściskać się za ręce «wymieniać uściski rąk, podawać sobie ręce»
4. «tłoczyć się, skupiać się, siadać, ustawiać się ciasno jeden obok drugiego»

Ścisnąć się w gromadkę.

Ścisnąć się na ławce.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • ściskać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, ściskaćam, ściskaća, ściskaćają, ściskaćany {{/stl 8}}– ścisnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, ściskaćnę, ściśnie, ściśnij, ściskaćnął, ściskaćnęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ściskać się — I – ścisnąć się {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zwykle o pewnych częściach ciała: ulegać skurczowi, kurczyć się, zwierać się, zaciskać się, zamykać się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pięści, szczęki się ściskają.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ściskać [uścisnąć] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyjąś} {{/stl 8}}dłoń [rękę] {{/stl 13}}{{stl 7}} ujmować czyjąś dłoń i lekko ją ściskać na znak powitania, pożegnania lub wzajemnego przebaczenia, pojednania i zgody : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wychodząc, długo ściskał jej dłoń.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ściskać – ścisnąć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}serce {{/stl 13}}{{stl 7}} powodować, że ktoś odczuwa bardzo silne emocje, niepozwalające na podjęcie jakichś działań : {{/stl 7}}{{stl 10}}Coś ściska komuś serce. Wzruszenie, przerażenie ścisnęło mu serce.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ściskać — 1. Głód, strach ściska komuś żołądek «ktoś odczuwa nieprzyjemne skurcze żołądka pod wpływem głodu lub strachu»: Buty taplały się, krok za krokiem, w lepkiej mazi. Po plecach ciekły strużki potu i deszczu. A na dodatek głód ściskał mi już żołądek …   Słownik frazeologiczny

  • ściskać się — Serce się komuś ściska zob. serce 26 …   Słownik frazeologiczny

  • ścisnąć — → ściskać …   Słownik języka polskiego

  • obłapiać — ndk I, obłapiaćam, obłapiaćasz, obłapiaćają, obłapiaćaj, obłapiaćał, obłapiaćany obłapić dk VIa, obłapiaćpię, obłapiaćpisz, obłapiaćłap, obłapiaćpił, obłapiaćpiony 1. tylko ndk, posp. «ściskać, obejmować kogoś w celach erotycznych» 2. przestarz.… …   Słownik języka polskiego

  • spinać — ndk I, spinaćam, spinaćasz, spinaćają, spinaćaj, spinaćał, spinaćany spiąć dk Xc, zepnę, zepniesz, zepnij, spiął, spięła, spięli, spięty 1. «łączyć coś z czymś, łączyć części czegoś za pomocą spinacza, klamry, spinki itp.» Spiąć papiery spinaczem …   Słownik języka polskiego

  • szczypać — ndk IX, szczypaćpię, szczypaćpiesz, szczyp, szczypaćał, szczypaćany rzad. szczypnąć dk Va, szczypaćnę, szczypaćniesz, szczypaćnij, szczypaćnął, szczypaćnęła, szczypaćnęli, szczypaćnięty, szczypaćnąwszy 1. «o ludziach: ściskać, zwykle krótko i… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”