tracić

tracić
ndk VIa, \tracićcę, \tracićcisz, trać, \tracićcił, \tracićcony
1. «przestawać coś mieć, zostawać bez kogoś, czegoś, zostawać pozbawionym kogoś, czegoś»

Tracić głos, słuch, wzrok, pamięć, siły, zdrowie, życie.

Tracić majątek.

Tracić ducha, fantazję, humor, pewność siebie, werwę, zimną krew.

Tracić nadzieję, odwagę, szczęście, wiarę, złudzenia.

Tracić panowanie, władzę.

Tracić kontakt, łączność z kimś, czymś.

Rośliny tracące liście na zimę.

Niech żywi nie tracą nadziei. (Słowacki)

◊ Tracić na czymś, np. na wadze, na wartości, na sile, na urodzie, na znaczeniu «czyjaś waga, wartość itp. zmniejsza się, maleje»
◊ Tracić oczy «przestawać widzieć, ślepnąć»
◊ Tracić władzę w nodze, ręce itp. «nie móc poruszać nogą, ręką itp., nie móc władać nimi»
◊ Tracić kogoś, coś z oczu a) «przestawać widzieć kogoś, coś z powodu oddalenia» b) «przestawać z kimś się kontaktować, przestawać widywać, spotykać kogoś»
◊ Tracić głowę «przestawać panować nad sobą, nie wiedzieć, co robić»
◊ Tracić głowę dla kogoś «ulegać czyjemuś urokowi, być oszołomionym, kochać się w kimś»
◊ Tracić grunt pod nogami a) «nie móc dosięgnąć nogami dna» b) «tracić punkt oparcia, pozycję, stanowisko; przestawać czuć się pewnie»
◊ Tracić kierunek, orientację, drogę itp. «błądzić, nie wiedzieć dokąd się kierować»
◊ Tracić panowanie nad sobą, nad nerwami «przestawać panować nad sobą, nad nerwami»
◊ Tracić przytomność a) «mdleć» b) «mieszać się, tracić pewność siebie»
◊ Tracić rachunek, liczbę, rachubę czasu «mylić się w liczbach, przestawać się orientować w czasie, w dokładnej liczbie czegoś»
◊ Tracić serce dla kogoś «przestawać kogoś lubić, kochać»
◊ Tracić czyjeś serce «zostawać pozbawionym czyjegoś uczucia»
◊ Tracić serce do czegoś «zniechęcać się do czegoś»
◊ Tracić wątek «przestawać orientować się w tym, co się mówi, plątać się w wypowiedzi»
◊ Tracić miarę «nadużywać czegoś, przesadzać w czymś»
2. «ponosić stratę materialną, być poszkodowanym na czymś»

Tracić na jakiejś transakcji.

□ Głupi dwa razy traci.
3. «nie wykorzystywać czegoś, marnować coś; przepuszczać, trwonić (pieniądze)»

Tracić jakąś okazję.

Tracić czas.

Nie tracić ani chwili.

Tracić ciężko zapracowany grosz.

4. «wydawać się gorszym, mniej wartościowym (zwykle na skutek nie sprzyjających okoliczności)»

Tracił przy bliższym poznaniu.

5. «wykonywać na kimś wyrok śmierci»

Tracono skazańców przez powieszenie.

6. daw. dziś żywe tylko w przysł. «powodować śmierć, stratę, ubytek czegoś»
□ Czas płaci, czas traci.
tracić się
1. «stawać się niewidocznym; niknąć, ginąć»
◊ Tracić się z oczu «przestawać widzieć się wzajemnie, gubić się»
2. pot. «stawać się nieporadnym, nie wiedzieć, co robić; mieszać się»

W większym towarzystwie tracił się zupełnie.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • tracić — nerwy; tracić panowanie nad sobą, nad nerwami «ulegać emocjom, bardzo się denerwować»: Panu trzeba łopatą pakować do głowy. Uniosłem się, przepraszam, ale w zetknięciu z tępotą zawsze tracę nerwy. S. Zieliński, Listy. Piekąca tęsknota za Ireną… …   Słownik frazeologiczny

  • tracic — TRÁCIC, Ă, tracici, ce, adj. Care aparţine Traciei sau tracilor3, privitor la Tracia sau la traci; trac3 (2). – Din lat. thracicus. Trimis de claudia, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  TRÁCIC adj. trac. (Populaţii tracic.) Trimis de siveco, 05.08.2004 …   Dicționar Român

  • tracić — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, tracićcę, tracićci, trać, tracićcony {{/stl 8}}– stracić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przestawać coś posiadać, zostawać pozbawionym kogoś, czegoś;… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • trącić — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}trącać {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}trącić II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. 3. os ndk VIIb, trącićci {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wydzielać …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić głowę — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać panować nad sobą, nad swoimi emocjami, odruchami itp.; tracić równowagę psychiczną : {{/stl 7}}{{stl 10}}Byłam dobrze przygotowana, ale na egzaminie zupełnie straciłam głowę. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić grunt pod nogami — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać czuć się pewnie, tracić ustaloną, dobrą pozycję, stanowisko, mieć kłopoty (z nacechowaniem emocjonalnym) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dyrektor zaczyna tracić grunt pod nogami. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić miarę — {{/stl 13}}{{stl 7}} tracić umiar w robieniu czegoś; korzystać z czegoś w sposób niepohamowany : {{/stl 7}}{{stl 10}}Tracić miarę w piciu, jedzeniu, rozgrywkach. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić panowanie [władzę] nad sobą — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać panować nad swoimi emocjami (zwykle negatywnymi); tracić kontrolę nad swoimi reakcjami, odruchami itp. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po tym, co usłyszałam, straciłam władzę nad sobą. Ktoś z wolna tracił panowanie nad sobą …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić serce — {{/stl 13}}{{stl 8}}{do czegoś} {{/stl 8}}{{stl 7}} tracić chęć, zamiłowanie do czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Straciła serce do tej pracy. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • tracić – stracić w — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czyichś} {{/stl 8}}oczach {{/stl 13}}{{stl 7}} tracić częściowo lub całkowicie u kogoś dobrą opinię, poważanie, które się posiadało : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po ostatnim wystąpieniu w telewizji bardzo stracił w moich oczach.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”