trzaskać

ndk I, \trzaskaćam, \trzaskaćasz, \trzaskaćają, \trzaskaćaj, \trzaskaćał - trzasnąć dk Va, \trzaskaćnę, trzaśniesz, trzaśnij, \trzaskaćnął (trzasł), \trzaskaćnęła (trzasła), \trzaskaćnęli, trzaśnięty, \trzaskaćnąwszy

1. «uderzać gwałtownie, z siłą w coś, o coś lub czymś powodując powstawanie trzasku»

Trzaskać drzwiami.

Trzaskać garnkami w kuchni.

Trzasnąć pięścią w stół.

Trzasnąć kogoś w plecy.

Trzaskać konia batem po grzbiecie.

Kule trzaskały o mur.

Wiatr trzaska oknem.

Drzwi trzasnęły.

Pioruny trzaskają.

∆ Trzaskać batem (biczem) a. z bata (z bicza) «wymachując w powietrzu gwałtownie batem powodować charakterystyczny odgłos, jakby strzału»

∆ Trzaskać butami, obcasami, ostrogami «zwierać stopy piętami tak, że słychać uderzenia butów, ostróg (zwykle w odniesieniu do wojskowych)»

◊ Dzień, miesiąc, czas minął, zleciał jak z bicza trzasł «dzień, miesiąc, czas minął bardzo szybko»

◊ pot. Trzasnąć sobie w łeb «popełnić samobójstwo strzelając do siebie z pistoletu (lub z innej broni palnej); zastrzelić się»

◊ Choćby, żeby pioruny trzaskały, to… «zaklęcie wyrażające niezłomną decyzję, zdecydowanie na coś»

◊ Niech cię piorun trzaśnie «rodzaj przekleństwa (często wypowiedzianego żartobliwie)»

2. «wydawać charakterystyczny suchy odgłos (trzask) pękając, rozrywając się, łamiąc się, płonąc itp.»

Balonik trzasnął.

Suche gałęzie trzaskają pod nogami.

Drzewa trzaskały na mrozie.

Lód trzaskał na rzece.

Szew trzasnął pod pachą.

Ogień trzaskał na kominku.

Trzaskają aparaty fotograficzne, flesze fotoreporterów.

W stawach mu trzasnęło.

◊ Trzaskający mróz «mróz bardzo silny, siarczysty»

3. pot. «robić coś bardzo szybko, sprawnie»

Trzaskać zdjęcia, odbitki.

◊ pot. Trzasnąć jednego, po jednym «wypić kieliszek (po kieliszku) wódki»

trzaskać się - trzasnąć się, częściej dk, pot. «uderzyć się; rąbnąć się»

Trzasnął się dłonią w czoło.

Trzaskać się po kolanie.

Trzasnęła się głową o kant stołu.