ty

D. ciebie, C. tobie, ci, B. ciebie, cię, N. tobą, Ms. tobie; lm → wy

«zaimek oznaczający osobę, do której jest skierowana wypowiedź mówiącego - w stosunkach dobrej znajomości, poufałości (w mianowniku używany zwłaszcza dla położenia nacisku, często w połączeniu z ruchomą końcówką czasownika, z którym się łączy; forma celownikowa tobie (i skrócone ci) wyrażająca stosunek uczuciowy mówiącego do treści zdania występuje w rozkazach i wykrzyknikach oraz zdaniach zawierających oceny, opinię o kimś, o czymś)»

Napisałem do ciebie list.

Mówiłem ci już o tym.

Dałem to tobie, nie jemu.

Zosiu, widziałem cię wczoraj w kinie.

Ciebie nie wezmę z sobą, tylko jego.

Tylko na ciebie mogę liczyć!

Chcę się z tobą koniecznie zobaczyć.

Czy ty to wreszcie zrobisz?

A idźże ty, wariacie!

A ty co byś zrobił na moim miejscu?

Będziesz ty się jeszcze śmiał!

Ej, ty tam! Słyszysz?

Gdzie tobie do niego.

Nie wstyd ci?

◊ Ty jeden (sam)… ty jedna (sama) «tylko ty, nikt inny»

◊ Mówić komuś (do kogoś) ty, być z kimś na ty (per ty), przejść z kimś na ty «zwracać się do kogoś po imieniu, w drugiej osobie, z pominięciem wyrazów pan, pani czy też tytułu»

◊ pot. (A) niech (bodaj) cię! Żeby cię (diabli)! Masz tobie! «zwroty wykrzyknikowe o charakterze ekspresywnym, wyrażające różne uczucia, najczęściej podziw, gniew, zaskoczenie, zniecierpliwienie»

◊ Proszę ja ciebie…, powiadam ci… «zwroty wtrącane w zdaniu, w mowie potocznej»

◊ Mam cię! a) «okrzyk towarzyszący chwytaniu kogoś» b) «stwierdzenie, że się kogoś złapało na błędzie, na omyłce»

□ Jak ty komu, tak on tobie.

□ Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe.

ci pot. «skrócona forma celownika w funkcji partykuły wzmacniającej»

To ci nieszczęście!

Chodzi ci taki po świecie nie wiadomo po co.

Cisza - a tu nagle jak ci huknie!