- uciec
- dk Vc, ucieknę, uciekniesz, ucieknij, uciekł, uciekłszy - uciekać ndk I, \uciecam, \uciecasz, \uciecają, \uciecaj, \uciecał1. «oddalić się biegiem z jakiegoś miejsca (głównie w obawie przed pogonią), szybko odjechać, ujść»
Uciec przed pogonią.
Uciekać w popłochu.
Zając uciekał przed psami.
∆ Uciec przed deszczem, burzą «schronić się przeczekując deszcz, burzę; zdążyć przed deszczem, przed burzą»◊ Uciekać przed kimś, przed czymś, od kogoś, od czegoś «unikać spotkania z kimś, niechętnie zajmować się czymś; unikać czegoś, stronić od kogoś lub czegoś»◊ Uciec oczami, spojrzeniem, wzrokiem (ku czemuś) «szybko, ukradkiem przenieść wzrok na coś innego»◊ Oczy uciekają w bok, przed kimś «ktoś szybko spogląda w bok, odwraca wzrok od kogoś lub czegoś»◊ Dusza uciekła komuś w pięty «ktoś bardzo się zląkł»◊ Uciec, gdzie pieprz rośnie «uciec bardzo daleko»◊ pot. Coś (komuś) nie ucieknie «będzie jeszcze pora, starczy czasu na zajęcie się czymś później»◊ Podłoga, ziemia ucieka komuś spod nóg «ktoś nie może ustać»□ Robota nie zając, nie ucieknie «nie ma się co spieszyć do roboty, jeszcze się ją zdąży zrobić»przen.Uciec śmierci.
Uciec w samotność.
Sen ucieka ode mnie.
Słowa uciekają z pamięci.
Coś ucieka z pola widzenia.
2. «wyjść, wyjechać, wydostać się skądś (zwykle z miejsca strzeżonego), przenieść się dokądś; opuścić, porzucić kogoś»Uciec od rodziny.
Uciec w świat.
Uciec do miasta.
Uciec z więzienia.
◊ pot. Uciec z kimś (z jakimś mężczyzną) «o kobiecie: opuścić dom jako czyjaś kochanka»3. zwykle ndk «o czasie: mijać, upływać»Czas ucieka.
Dzień za dniem ucieka.
Chwile uciekają.
4. «o płynach, gazach itp.: wypłynąć z czegoś, odpłynąć, ulecieć, ulotnić się»Powietrze ucieka z opony.
Gaz uciekł z zapalniczki.
przen.Krew uciekła komuś z twarzy.
Życie z kogoś ucieka.
5. pot. «o środkach komunikacji publicznej: odjechać, zanim osoba zainteresowana zdążyła wsiąść»Uciekł komuś pociąg.
Autobus uciekł nam sprzed nosa.
uciec się - uciekać się1. «posłużyć się czymś, chwycić się czegoś dla osiągnięcia celu»Uciec się do kłamstwa, do podstępu.
Uciekać się do ostateczności.
Uciekać się do drastycznych środków.
2. książk. «udać się, zwrócić się do kogoś w celu uzyskania pomocy; odwołać się»Uciec się do opiekuna, do sędziego.
W biedzie uciekała się do rodziców.
Słownik języka polskiego . 2013.
