w

I

1. «litera oznaczająca spółgłoskę w»

2. «spółgłoska wargowo-zębowa, szczelinowa, twarda, dźwięczna»

II

«przyimek łączący się z rzeczownikami (lub innymi wyrazami pełniącymi ich funkcje) w miejscowniku lub bierniku; tworzy wraz z rzeczownikiem wyrażenia oznaczające»

1. «miejsce dziania się czegoś, znajdowania się kogoś, czegoś; (z miejscownikiem) miejsce określające położenie czegoś, przebywanie kogoś, zwłaszcza środek czegoś, część ograniczonej przestrzeni, a także to, co tę przestrzeń wypełnia; (z biernikiem) miejsce będące celem lub kresem jakiegoś ruchu»

Mleko w szklance.

Siedzieć w fotelu.

Zostać w mieszkaniu.

Mieszkać w stolicy.

Być w górach.

Jechać w góry.

Ptaki śpiewały w lesie.

Ulica tonęła w błocie.

Wejść w błoto.

Stać w tłumie.

Wmieszać się w tłum.

Kręci się komuś w głowie.

Pokój skąpany w słońcu.

Stanąć w drzwiach.

□ Gość w dom, Bóg w dom.

□ Im dalej w las, tym więcej drzew.

2. «kierunek, stronę czegoś; przestrzeń dzielącą jakieś punkty»

Patrzeć w dal, w górę, w głąb.

W dali połyskiwało morze.

W górze świeciło słońce.

Spójrz w tamtą stronę.

Dom stał w odległości stu metrów.

3. «miejsce, w którym zachodzą procesy psychiczne; siedlisko świadomości, uczuć, stanów psychicznych itp.»

Mieć coś w wyobraźni, w myśli.

Zachować kogoś w pamięci.

Chować żal w sercu.

W duchu był rad z tego.

4. «osłonę, otoczkę, elementy zewnętrzne otaczające, osłaniające kogoś, coś, występujące na kimś, na czymś, zwłaszcza: ubiór lub jego część, uzupełnienie, dodatek»

Ubrać się w palto.

Chodzić w kapeluszu.

Chłopiec w okularach.

Dziewczyna w rumieńcach.

Koń cały w pianie.

Gmach stał w płomieniach.

Ryba w galarecie.

Lustro w złoconych ramach.

5. «dziedzinę wiedzy, twórczości, pracy; także: instytucję, grupę osób, z którą ktoś jest związany»

Artykuł w prasie.

Zmiany w gospodarce.

Nowe prądy w sztuce.

Służyć w wojsku.

Uczyć się w szkole.

Śpiewać w chórze.

Pracować w biurze.

Proces w sądzie.

Cóż tam, panie, w polityce? (Wyspiański)

6. «narząd chwytny, narzędzie itp.»

Trzymać torbę w ręce.

Wziąć kogoś w ramiona.

Schwytać ptaka w sidła.

Pies przyniósł zwierzynę w zębach.

Ścisnąć coś w imadle.

7. «materiał, tworzywo, z którego coś jest wykonane»

Rzeźba w marmurze.

Pieniądze w złocie.

Budować w kamieniu.

Jadalnię urządzono w drewnie.

8. «formę, kształt, układ, postać, wzór, deseń, kolor czegoś»

Cukier w kostkach.

Materiał w kratkę, w kwiatki.

Lekarstwo w proszku, w płynie.

Włosy w lokach.

Uczesać włosy w kok.

Stoły ustawione w podkowę.

Wydanie książki w ósemce.

Suknia w białym kolorze.

9. «przedmiot materialny objęty jakąś czynnością, jakimś działaniem, jakimś stanem»

Uderzyć się w nogę.

Skaleczyć się w palec.

Celować w głowę.

Pukać się w czoło.

Komuś jest zimno w ręce.

Bić w bęben, w dzwony.

Walić pięścią w drzwi.

10. «przedmiot czyjegoś działania»

Wkładać wysiłek w naukę.

Inwestować w budowę domu.

Włączyć się w odbudowę kraju.

Wierzyć w ludzi.

Wdać się w bójkę.

Wprawić kogoś w zdumienie.

11. «całość powstałą z połączenia pewnych elementów»

Ułożyć kwiaty w bukiet.

Zwierzęta łączą się w stada.

Lepiej nam się uczyć w zespole.

12. «składnik, element, część wyposażenia, zaopatrzenia, zasobów»

Rycerz uzbrojony w miecz.

Wóz zaprzężony w konie.

Apteczka wyposażona w podstawowe leki.

Zaopatrzyć się w żywność.

Okolica obfituje w wodę.

13. «czas, okres, porę dziania się czegoś; to, co ten czas wypełnia»

W roku 1975.

W lecie, w lutym, w niedzielę, w dzień, w południe, w noc sylwestrową.

W czasie urlopu, w dniu ślubu.

Długo w noc.

W ostatniej chwili.

W niepogodę.

W chorobie.

W młodości.

W godzinę było po wszystkim.

14. «ilościową granicę, ilościowy charakter czegoś; zakres czegoś, liczbę kogoś, czegoś»

Wydać książkę w niewielkiej liczbie egzemplarzy.

Powieść w dwóch tomach.

Rysunek w skali 1: 10.

Zjedli obiad w pięcioro.

Opowiedzieć coś w skrócie.

Był w części sparaliżowany.

15. «stany psychiczne i fizyczne; uczucia»

Być w dobrym humorze.

Wpaść w dobry humor.

Leżeć w bólach.

Zapaść w sen.

Bredzić w gorączce.

Wytrwać w miłości.

16. «sposób dziania się, odbywania się, wykonywania czegoś; stan, w jakim ktoś pozostaje»

Śmiać się w głos.

Trwać w milczeniu.

Puścić się w cwał.

Wyciąć w pień.

Rozumieć w lot.

Minęli się w biegu.

Żyć w nędzy, w samotności.

Chodzić w sławie.

Coś jest w cenie, w modzie.

17. «powód, przyczynę czegoś, bodziec do czegoś»

Przyszedł w poszukiwaniu jedzenia.

Rzucił się na nich w przystępie szału.

18. «cel jakiejś czynności, działania»

Iść w odwiedziny.

Rzucić się w wir walki.

Puścić się w tany.

Jechać w konkury.

Grać w karty.

Prosić kogoś w kumy.

19. «wynik, skutek jakiejś czynności, jakiegoś działania; nowy stan kogoś, nową fazę czegoś»

Połamać coś w kawałki.

Dom rozpadał się w gruzy.

Budynek obrócił się w popiół.

Szmer przeszedł w hałas.

Z kopciuszka przedzierzgnęła się w elegantkę.

20. «uściślenie treści, ograniczenie, sprecyzowanie zakresu czegoś»

Wełna szorstka w dotyku.

Ktoś miły w obejściu.

Dziewczyna cienka w talii.

21. «sprecyzowanie charakteru, rodzaju, typu realizacji czegoś»

Płacić w gotówce.

Otrzymać coś w darze, w posagu.

Dać coś w dowód pamięci.

22. «(w powtórzeniach) ekspresywne wzmocnienie ścisłej odpowiedniości, porównywalności kogoś, czegoś, powtarzania się czegoś itp.»

Dzień w dzień.

Chłop w chłopa.

Chodzić za kimś krok w krok.

Podobny kubek w kubek do ojca.

23. «tworzy wyrażenia będące równoważnikami zdań»

Dziecko w krzyk.

W górę go!

W nogi!

24. «tworzy wyrażenia zleksykalizowane o charakterze przysłówkowym, np. w ciągu, w bród, w ogóle, w poprzek, w zamian»