ważyć

ważyć
ndk VIb, \ważyćżę, \ważyćżysz, waż, \ważyćżył, \ważyćżony
1. «określać ciężar czegoś za pomocą wagi, porównywać ciężar czegoś z jednostką wagi; odważać»

Ważyć towar na wadze.

2. «mieć pewien ciężar (określony w jednostkach wagi)»

Bagaż ważył piętnaście kilo.

Dziecko dużo, mało waży.

przen. książk. «mieć znaczenie, pewną wartość, wiele znaczyć; mieć wpływ na coś»

Czyjeś zdanie waży w jakiejś sprawie.

3. «poruszając, kołysząc czymś trzymanym w ręku (lub trzymając to nieruchomo), oceniać przybliżony ciężar czegoś»

Ważyć monetę w dłoni.

Ważyć w rękach kurę.

4. «zastanawiać się nad czymś, rozpatrywać, rozważać coś; robić coś wolno, z rozwagą, z namysłem»

Ważyć coś w sobie.

Ważyć decyzję.

Ważyć w głowie jakiś plan.

Ważyć słowa, zdania.

Ważyć każdy krok.

5. daw. «cenić, poważać»
dziś żywe tylko we fraz. książk. Lekce sobie ważyć «nic sobie nie robić z kogoś, czegoś; lekceważyć»
ważyć się
1. strona zwrotna czas. ważyć w zn. 1

Ważyć się na wadze lekarskiej.

Ważyć się regularnie.

2. rzad. «przechylać się w różne strony, utrzymując równowagę; chwiać się, kiwać się»

Ważyć się na nogach krzesła, na krześle.

3. «być w stadium ustalania (się), decydowania (się); być rozważanym»

Ważą się czyjeś losy.

Decyzja jeszcze się waży.

◊ Zwycięstwo się waży (na którąś, na czyjąś stronę) «zwycięstwo jest niepewne; to jedna, to druga strona jest bliska zwycięstwa»
4. ndk a. dk
«mieć odwagę uczynić coś; posuwać się, posunąć się do czegoś, zdobywać się, zdobyć się, porywać się, porwać się na coś; odważać się, odważyć się, śmieć»

Ważyć się na wszystko.

Ważyć się na jakiś krok.

Nie waż się tego robić.

◊ Ani (mi) się waż! «nie wolno ci tego uczynić»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • ważyć — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIa, ważyćżę, ważyćży, ważyćżony {{/stl 8}}– zważyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa {{/stl 8}}{{stl 7}} określać ciężar czegoś za pomocą wagi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ważyć na wadze. Zważyć ładunek. {{/stl 10}}{{stl 20}}… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ważyć — Lekce sobie ważyć kogoś, coś «nic sobie nie robić z kogoś, czegoś; lekceważyć»: (...) wkrótce po zerwaniu ze swoją pierwszą narzeczoną spotkał uroczą panienkę, miłą, ładną, noszącą zresztą tak samo imię Helena, ale w przeciwieństwie do pierwszej… …   Słownik frazeologiczny

  • ważyć się — I – zważyć się {{/stl 13}}{{stl 7}} określać swój ciężar : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ważyć się co tydzień. Zważyć się po wczasach. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}ważyć się II {{/stl 13}}{{stl 33}} być w trakcie ustalania;… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dobierać [ważyć] słowa — {{/stl 13}}{{stl 7}} wybierać, wyszukiwać odpowiednie słowa, zastanawiać się nad każdym wypowiadanym słowem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mówiąc, zawsze dokładnie ważył słowa. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • lekce — sobie ważyć kogoś, coś zob. ważyć …   Słownik frazeologiczny

  • dosypka — ż III, CMs. dosypkapce; lm D. dosypkapek «to, co jest dosypywane, co zostało dosypane» ◊ Ważyć, mierzyć itp. z dosypką «ważyć, mierzyć itp. nieco więcej, niż się należy, suto, czubato» …   Słownik języka polskiego

  • waga — ż III, CMs. wadze; lm D. wag 1. «przyrząd do pomiaru masy lub ciężaru ciał, działający najczęściej na zasadzie dźwigni lub odkształcenia elementu ze sprężystego materiału» Waga szalkowa, talerzowa, dźwigniowa, sprężynowa. Waga aptekarska,… …   Słownik języka polskiego

  • doważać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIII a, doważaćam, doważaća, doważaćają, doważaćany {{/stl 8}}– doważyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, doważaćżę, doważaćży, doważaćżony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ważyć dodatkową… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przeważać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, przeważaćam, przeważaća, przeważaćają, przeważaćany {{/stl 8}}– przeważyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, przeważaćżę, przeważaćży, przeważaćżony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}}… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • отвага — Заимствование из польского, в котором это существительное образовано от глагола wazyc – взвешивать, обдумывать , восходящему к waga – вес …   Этимологический словарь русского языка Крылова

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”