wczesny

wcześni, wcześniejszy

1. «o porach dnia, roku, życia, o okresach, epokach itp.: będący u swego początku, zaczynający się, początkowy; pochodzący z początków jakiegoś okresu»

Wczesny ranek, świt.

Wczesne popołudnie.

Wczesne stadium, wczesna faza czegoś.

Wczesne dzieciństwo.

Wczesna twórczość pisarza.

Wczesna historia Polski.

Wczesne średniowiecze.

Wczesny barok.

Działo się to wczesną jesienią.

◊ Wczesne lata «młodość»

◊ Najwcześniejsze lata «dzieciństwo»

◊ Wczesna pora, godzina «ranek»

◊ Wczesny pociąg, autobus itp. «pociąg, autobus odchodzący we wczesnych godzinach rannych, bardzo rano»

2. «następujący, występujący, odbywający się na początku właściwej czemuś pory lub przed właściwą porą, przed zwykłym albo wyznaczonym czasem; przedwczesny»

Wczesny zmrok.

Wczesny śnieg, przymrozek.

Wczesna wiosna.

Wczesny obiad.

Wczesny ożenek.

Wczesny poród.

Wczesna śmierć.

Wczesne rozpoznanie choroby.

3. «o roślinach: mający krótszy okres rośnięcia i dojrzewania; także: siany, sadzony przed innymi gatunkami»

Wczesne kwiaty, jabłka, ziemniaki.

Wczesne odmiany zbóż.

4. tylko w st. wyższym i najwyższym «będący przed kimś, przed czymś późniejszym, poprzedzający kogoś, coś, występujący w okresie poprzedzającym coś; poprzedni»

Najwcześniejsi kronikarze średniowiecza.

Postawić wcześniejszą datę.

Opisywać wcześniejsze wydarzenia.

Odróżnić wcześniejsze części utworu od późniejszych dodatków.