- wleźć
- dk XI, wlezę, wleziesz, wleź, wlazł, wlazła, wleźli, wlazłszy - włazić ndk VIa, włażę, \wleźćzisz, właź, \wleźćził1. pot. «leząc, wolno idąc wejść gdzieś, pod coś, do środka czegoś»
Wleźć do wanny.
Wleźć do rowu.
Wleźć do ogrodu przez dziurę w płocie.
Wleźć pod koc, pod kołdrę.
Wleźć pod łóżko, pod stół.
Wleźć pod prysznic.
Wleźć oknem do pokoju.
Jaszczurka wlazła pod kamień.
◊ Wleźć w paszczę lwa «pójść w najniebezpieczniejsze miejsce»◊ Włazić drzwiami i oknami «pchając się wdzierać się, wciskać się tłumnie ze wszystkich stron»2. pot. «leząc dostać się, wejść na coś, na wierzch czegoś, na górę; wspiąć się, wdrapać się»Wleźć na drzewo.
Wleźć na szczyt.
Wleźć po drabinie na dach, na strych.
Z trudem wlazł na piąte piętro.
Wlazł kotek na płotek i mruga. (piosenka)
◊ Wleźć komuś na głowę, na łeb, na kark «stać się wobec kogoś natrętnym, despotycznym, stać się uciążliwym dla kogoś»3. pot. «leząc wdepnąć w coś niechcący; wejść gdzieś, dokądś niepotrzebnie, nie w porę ze szkodą dla kogoś lub siebie»Wleźć w błoto, w kałużę, w smołę.
Wleźć zabłoconymi butami na czystą podłogę.
Bydło wlazło w szkodę.
Nieproszony wlazł do pokoju.
◊ Wleźć w długi «zadłużyć się»◊ Wleźć w biedę, w kabałę itp. «lekkomyślnie narazić się na kłopoty, nieprzyjemności»◊ Włazić komuś z kaloszami do duszy «wtrącać się do czyichś osobistych, intymnych spraw, przeżyć»4. pot. «leząc natknąć się na coś, na kogoś; nadepnąć na coś nogą, nastąpić na coś»W ciemności wlazł na krzesło.
Wlazł na niego na ulicy.
Wlazł w lesie na żmiję.
◊ Wleźć komuś w drogę, w paradę «stanąć komuś na przeszkodzie, stać się zawadą, pokrzyżować komuś plany»◊ Wleźć komuś w oczy «nawinąć się na oczy, pokazać się komuś»5. pot. «utkwić w czymś, dostać się do czegoś, pogrążyć się w czymś»Drzazga wlazła mu w palec.
Źdźbła słomy wlazły mu we włosy.
◊ Coś wlazło komuś w nogę, w rękę, w kości «ktoś zaczął odczuwać ból w nodze, w ręce, w kościach»◊ Coś nie włazi komuś do głowy, coś z trudem włazi komuś do głowy «ktoś nie może czegoś pojąć, nauczyć się, ktoś ma duże trudności ze zrozumieniem czegoś»6. pot. «zmieścić się, pomieścić się w czymś»Noga z trudem wlazła do buta.
Do słoja wlazło kilo ogórków.
◊ Ile wlezie, ile wlazło «ile się tylko da, ile się chce, do woli»
Słownik języka polskiego . 2013.
