- wybrać
- dk IX, \wybraćbiorę, \wybraćbierzesz, \wybraćbierz, \wybraćbrał, \wybraćbrany - wybierać ndk I, \wybraćam, \wybraćasz, \wybraćają, \wybraćaj, \wybraćał, \wybraćany1. «dokonać wyboru, selekcji; zdecydować się na kogoś, na coś spośród wielu osób lub rzeczy, wytypować kogoś, dobrać z licznego grona; wyróżnić kogoś albo coś»
Wybrać kogoś lub coś bez zastanowienia.
Wybrać interesujące książki.
Wybrać dojrzałe owoce.
Wybrać meble do mieszkania.
Wybrać wygodne miejsce.
Wybrać zawód.
Wybrać kogoś na męża.
Wybrane zagadnienia literatury.
∆ Wybrać numer (telefoniczny) «odpowiednio obrócić tarczą telefonu nakręcając żądany numer wywoływanego abonenta»◊ Jest w czym wybierać «czegoś jest tak dużo, że ma się możliwość wyboru»2. «wziąć, wyjąć coś ze środka, z wnętrza czegoś; usunąć»Wybrać ziemię z wykopu.
Wybrać piasek z dna rzeki.
Wybierać wodę z dziurawej łodzi.
◊ Wybierać kasztany z ognia cudzymi rękami «używać kogoś do wykonania czynności, pracy (zwykle przykrej, niebezpiecznej), z której samemu się ma korzyść»3. «wziąć wszystko do końca, wszystko co było; wyczerpać»Wybrać pieniądze z kasy oszczędnościowej.
Wybrać wodę ze studni.
Wybrać owoce z koszyka.
Wybrać kartofle z kopca.
4. «głosując sprawić, że ktoś obejmie jakiś urząd, jakąś funkcję, powołać kogoś na jakiś urząd przez głosowanie»Wybierać delegatów.
Wybierać kogoś na prezesa.
Wybrać posłów do sejmu.
Wybrać przewodniczącego komisji.
5. górn. «wydobyć z kopalni urobek ze złoża kopaliny użytecznej, udostępnionego do eksploatacji»Wybrać węgiel z pokładu kopalni.
6. mors. «wyciągnąć z wody i wciągnąć na pokład»Wybrać sieci.
Wybrać kotwicę, linę.
wybrać się - wybierać się1. «przygotować się do drogi, do wyruszenia dokądś; udać się do kogoś, dokądś, w jakimś celu»Wybrać się w podróż, w drogę.
Wybrać się na wycieczkę.
Wybrać się na bal, do teatru.
Wybrać się w odwiedziny.
◊ Wybrać się, wybierać się na tamten świat «umrzeć, być bliskim śmierci»◊ Wybierać się gdzieś jak sójka za morze «wciąż zwlekać z wyjazdem, wyjściem, odkładać ciągle podróż»2. zwykle ndk «zamierzać coś zrobić; zabierać się do czegoś»Wybierała się napisać długi list.
◊ Wybierać się za mąż «zamierzać wkrótce wyjść za mąż»
Słownik języka polskiego . 2013.
