zawrzeć

zawrzeć
I
dk XI, \zawrzećwrę, \zawrzećwrzesz, \zawrzećwrzyj, \zawrzećwarł, \zawrzećwarty, \zawrzećwarłszy - zawierać ndk I, \zawrzećam, \zawrzećasz, \zawrzećają, \zawrzećaj, \zawrzećał, \zawrzećany
1. częściej ndk «mieścić w sobie, mieć coś jako składnik (dziś tylko o substancjach złożonych z jakichś elementów lub o przedmiotach, w których się coś mieści)»

Owoce zawierają dużo witamin.

Powietrze zawiera tlen i wodór.

Naczynie z zawartą w nim cieczą.

2. «pomieścić w swej treści, objąć treścią»

List zawierał ważną wiadomość.

Szczegóły zawarte są w tych notatkach.

3. «ustanowić coś wespół z kimś; zawiązać»

Zawrzeć pokój, przymierze, rozejm, sojusz.

Zawrzeć kontrakt, umowę.

Zawszeć z kimś związek małżeński.

◊ Zawrzeć z kimś znajomość, przyjaźń «poznać kogoś, zacząć się z kimś przyjaźnić»
II
dk XI, \zawrzećwrę, \zawrzećwrzesz, \zawrzećwrze a. \zawrzećwre, \zawrzećwrzyj, \zawrzećwrzał, \zawrzećwrzeli
«zacząć wrzeć, zagotować się»

Woda w czajniku zawrzała.

◊ Zawrzało jak w garnku, jak w ulu «powstał zamęt, zamieszanie, zgiełk»
◊ Krew zawrzała w kimś, zawrzała komuś w żyłach (ze złości, z oburzenia itp.) «ktoś się uniósł, wpadł w gniew, kogoś ogarnęło podniecenie»
przen.
a) «rozpocząć się gwałtownie, stać się bardziej intensywnym; wybuchnąć»

Zawrzała gorączkowa praca, dyskusja.

Zawrzała walka.

b) «zostać opanowanym przez gwałtowne uczucie; wzburzyć się»

Zawrzeć gniewem, oburzeniem, pragnieniem zemsty.

c) «stać się pełnym ruchu, wrzawy, zgiełku; zatętnić rozgwarem, życiem»

Sala zawrzała gwarem.

Miasto zawrzało.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • zawrzeć — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}zawierać {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}zawrzeć II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk IXb, zawrzećwrę, zawrzećwrze || zawrzećwre, zawrzećwrzyj, zawrzećwrzał, zawrzećwrzeli {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zawrzeć — I. Zawrzeć pakt z diabłem zob. pakt. II. Gdzieś zawrzało jak w garnku zob. garnek. Gdzieś zawrzało jak w ulu zob. ul. Krew zawrzała w kimś, komuś w żyłach zob. krew 20 …   Słownik frazeologiczny

  • pakt — Zawrzeć pakt z diabłem «dla osiągnięcia jakiegoś celu, jakichś korzyści wyrzec się zasad i wartości moralnych»: – Nie wygląda pani na swoje 52 lata. – 52 lata, proszę pani, skończę dopiero we wrześniu. Mówią, że zawarłam pakt z diabłem. SE… …   Słownik frazeologiczny

  • zawierać — Zawrzeć pakt z diabłem zob. pakt …   Słownik frazeologiczny

  • zawierać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, zawieraćam, zawieraća, zawieraćają, zawieraćany {{/stl 8}}– zawrzeć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk Vb, zawieraćwrę, zawieraćwrze, zawieraćwrzyj, zawieraćwarł, zawieraćwarli, zawieraćwarty {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • mieścić — ndk VIa, mieszczę, mieścićcisz, mieścićcił «mieć w sobie, zawierać, obejmować; móc zawrzeć, zmieścić» Budynek mieścił pokoje mieszkalne, szopy i stajnie. Kredens mieścił całą domową porcelanę. Sala mieści około stu osób. mieścić się «zajmować… …   Słownik języka polskiego

  • poznać — dk I, poznaćznam, poznaćznasz, poznaćznają, poznaćznaj, poznaćznał, poznaćznany poznawać ndk IX, poznaćznaję, poznaćznajesz, poznaćwaj, poznaćwał, poznaćwany 1. «przeniknąć coś myślą, uświadomić sobie związki, zależności między elementami czegoś; …   Słownik języka polskiego

  • zaangażować — dk IV, zaangażowaćżuję, zaangażowaćżujesz, zaangażowaćżuj, zaangażowaćował, zaangażowaćowany 1. «przyjąć kogoś do pracy, zawrzeć z kimś umowę o pracę» Zaangażować aktora. Zaangażować pracowników do biura, do fabryki. Zaangażować kogoś na… …   Słownik języka polskiego

  • верать — совать, вкладывать, прятать, копаться , новгор. (Даль), вереть, завереть запереть , ст. слав. въврѣти всунуть , проврѣти просунуть (Супр.), болг. вра (врял) сую , словен. svreti сморщиваться, собираться в складки , чеш. otevřiti открыть , польск …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • завереть — завру зачинить , диал., укр. отвирати открывать , болг. завра кладу, вставляю , сербохорв. за̀вриjети, за̏вре̑м прятать , словен. zavreti, zavrèm задерживать, преграж дать, тормозить , чеш. zavřiti, zavru запирать, препятствовать, заключить (в… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”