żelazny

żelazny
1. «zawierający żelazo»

Ruda żelazna.

Metale żelazne.

Meteoryty żelazne.

2. «zrobiony z żelaza, będący żelazem»

Żelazna krata, brama.

Żelazne okucia.

Piecyk żelazny.

Opiłki żelazne.

∆ Żelazna kurtyna «dodatkowa, metalowa kurtyna w teatrze zabezpieczająca przed rozszerzeniem się pożaru»
przen. «określenie przedziału między państwami kapitalistycznymi a państwami socjalistycznymi używane po drugiej wojnie światowej»
∆ List żelazny «pismo, w którym sąd zapewnia oskarżonego przebywającego za granicą, że nie zostanie aresztowany, jeśli stawi się w sądzie w oznaczonym terminie; dawniej: dokument zapewniający nietykalność osobistą, bezpieczny przejazd itp.»
◊ Żelazna porcja «nienaruszalny zapas czegoś, zwykle żywności, amunicji, przechowywany na wypadek ostatecznej konieczności»
◊ Żelazny kapitał «kapitał, którego nie wolno naruszyć; pieniądze odłożone na określony cel, kwota, którą można wydać tylko zgodnie z przeznaczeniem»
◊ Żelazny repertuar «utwory dramatyczne, muzyczne itp. często wznawiane, wykonywane, cieszące się powodzeniem u publiczności; role, utwory będące stałymi pozycjami w czyichś występach artystycznych»
pot. Mówić, pisać o czymś jak o żelaznym wilku «mówić, pisać o czymś sobie zupełnie nie znanym; mówić, pisać o czymś bardzo osobliwym, nieprawdopodobnym»
◊ Słuchać czegoś jak bajki o żelaznym wilku «słuchać historii nieprawdopodobnej; słuchając czegoś, nie wierzyć temu»
◊ Trzymać kogoś, coś żelazną ręką «trzymać kogoś, coś w karności, w bezwzględnym posłuszeństwie; stosować ostrą dyscyplinę, rządzić energicznie, despotycznie»
przen.
a) «twardy, mocny jak żelazo; silny, odporny fizycznie, wytrzymały»

Żelazny organizm.

Żelazne mięśnie, nerwy.

Żelazne ręce.

Żelazne zdrowie.

b) «bezwzględny, nienaruszony; nienaruszalny, niezmienny»

Żelazna dyscyplina.

Żelazny rygor.

Żelazna konsekwencja, logika.

Żelazne zasady.

Żelazne prawo ekonomiki.

Mieć żelazną wolę.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • żelazny — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ia {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zawierający żelazo : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ruda żelaza. Piaski żelazne. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} zrobiony z… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Zelazny — Roger Zelazny Cet article fait partie de la série Science fiction La SF à l’écran autre A B C …   Wikipédia en Français

  • Zelazny — Roger Zelazny (* 13. Mai 1937 in Cleveland, Ohio; † 14. Juni 1995 in Santa Fe (New Mexico), war ein US amerikanischer Autor von Fantasy und Science Fiction Romanen. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Werk …   Deutsch Wikipedia

  • żelazny — 1. Trzymać kogoś, coś żelazną ręką «stosować ostrą dyscyplinę, rządzić energicznie, despotycznie»: Stroop trzymał dom żelazną ręką. Żonę traktował jak swoją własność. Kinder, Küche, Kirche – oklepany frazes o kobietach niemieckich znalazł odbicie …   Słownik frazeologiczny

  • Żelazny Most — (meaning iron bridge ) may refer to the following places in Poland: *Żelazny Most in Gmina Polkowice, Polkowice County in Lower Silesian Voivodeship (SW Poland) *Other places called Żelazny Most (listed in Polish Wikipedia) …   Wikipedia

  • żelazny kapitał — {{/stl 13}}{{stl 7}} środki pieniężne, których nie można naruszyć ani przeznaczyć na inny niż założony cel : {{/stl 7}}{{stl 10}}To był żelazny kapitał, od którego mógł pobierać jedynie odsetki. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Żelazny Most, Lower Silesian Voivodeship — Infobox Settlement name = Żelazny Most settlement type = Village total type = image shield = subdivision type = Country subdivision name = POL subdivision type1 = Voivodeship subdivision name1 = Lower Silesian subdivision type2 = County… …   Wikipedia

  • Zelazny, Roger — ▪ 1996       U.S. science fiction writer (b. May 13, 1937, Cleveland, Ohio d. June 14, 1995, Santa Fe, N.M.), first became prominent in the 1960s as one of the best of the new wave. Rather than optimistically celebrating new technologies as the… …   Universalium

  • Roger Zelazny — Infobox Science Fiction Writer name = Roger Zelazny imagesize = caption = pseudonym = birth date = birth date|1937|5|13|mf=y birth place = Euclid, Ohio death date = death date and age|1995|6|14|1937|5|13|mf=y death place = Santa Fe, New Mexico… …   Wikipedia

  • Roger Zelazny — Nom de naissance Roger Joseph Zelazny Autres noms Harrison Denmark Activités Romancier, nouvelliste Naissance 13 mai 1937 Euclid, Ohio …   Wikipédia en Français

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”