- ciepło
- In III, Ms. \ciepłople1. lm D. \ciepłopeł«temperatura pośrednia między zimnem a gorącem, zwykle: dodatnia; (rzad. też w lm) ciepła pogoda, okres ciepłej pogody»
Ciepło ognia, promieni słonecznych.
Fale ciepła. 10 stopni ciepła.
Odczuwać miłe ciepło.
Lód tajał w cieple.
Piec wydziela, trzyma ciepło.
Elektrociepłownia zaopatruje miasto w ciepło.
Grzali się swym własnym ciepłem.
Nastały wiosenne odwilże i ciepła.
Ciepło rozchodzi się dokoła.
przen.a) «dobre, przyjazne uczucia; serdeczna, miła atmosfera»Rodzinne ciepło.
Ciepło matczynych uczuć.
Ciepło czyjegoś uśmiechu.
Okazać komuś trochę ciepła.
b) «miłe wrażenie sprawiane przez jakąś (ciepłą) barwę, jakiś (ciepły) głos, dźwięk itp.»Ciepło barw obrazu.
Ciepło czyjegoś głosu, śpiewu.
Oczy jej miały w sobie blask i ciepło.
2. blmfiz. «jedna z form przekazywania energii, zwykle związana z procesem ogrzewania lub chłodzenia; energia kinetyczna cząsteczek lub atomów ciała oraz energia potencjalna ich wzajemnych oddziaływań»Ciało traci ciepło przez promieniowanie.
∆ Ciepło atomowe «ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1 gramoatomu danego pierwiastka chemicznego o 1°C»∆ Ciepło parowania «ilość ciepła pobierana przez 1 gram cieczy przy przejściu w parę w temperaturze wrzenia»∆ Ciepło topnienia «ilość ciepła potrzebna do stopienia 1 grama substancji stałej»∆ Ciepło użyteczne «ilość ciepła równoważna użytecznej pracy silnika»∆ Ciepło właściwe «ilość ciepła pobierana lub wydzielana przez 1 gram danej substancji przy zmianie jej temperatury o 1°C»∆ Przewodnictwo a. przewodzenie ciepła «forma rozchodzenia się ciepła w ciałach, polegająca na przekazywaniu, wskutek zderzeń, energii kinetycznej jednych cząstek drugim»II\ciepłoplej1. przysłów. od ciepły w zn. 1W domu było bardzo ciepło.
Pocił się, było mu za ciepło.
Najcieplej było w lipcu.
∆ Ciepło, ciepło… a) «w zabawach dziecięcych słowa wypowiadane przez uczestników przy zbliżaniu się osoby poszukującej do ukrytego przedmiotu» b) «słowa wypowiadane w sytuacji, gdy chce się naprowadzić kogoś na bliskie już rozwiązanie jakiejś zagadki, jakiegoś zagadnienia»◊ Ciepło jak w uchu «bardzo ciepło»◊ pot. żart. Trzymaj się ciepło «życzenie zdrowia, dzielnej postawy, niezważania na trudności»przen.a) «serdecznie, przyjaźnie, życzliwie; miło, przyjemnie»Uśmiechnąć się, odezwać się ciepło.
b) pot. «o sytuacji, w której staje się niebezpiecznie»Uciekajcie, bo będzie wam ciepło - już was śledzą.
2. «w sposób zabezpieczający przed zimnem»Ubierać się ciepło.
Słownik języka polskiego . 2013.
