czarny

czarny
\czarnyni, \czarnyniejszy
1. «mający barwę właściwą węglowi, sadzom, odpowiadającą brakowi odbitych promieni świetlnych»

Czarne włosy.

Czarne oczy.

Czarny jak węgiel, jak sadze.

∆ Czarna skrzynka «urządzenie zapisujące rozmowy pilotów oraz wskazania przyrządów, umieszczone w samolocie w stalowym pojemniku, umożliwiające wyjaśnienie przyczyny katastrofy lotniczej»
∆ Czarny dąb «drewno dębowe ciemnego koloru, używane jako okładzina ozdobna»
bot. Czarny bez «Sambucus nigra, dziko rosnący krzew z rodziny przewiertniowatych, o białych kwiatach zebranych w baldachogrona i czarnych jagodach stosowanych w lecznictwie»
∆ Czarna jagoda, czarna borówka «Vaccinium myrtillus, krzewinka z rodziny wrzosowatych, o soczystych jagodach czarnych z niebieskawym nalotem; używana w celach spożywczych i leczniczych; czernica»
∆ Czarna porzeczka «Ribes nigrum, krzew z rodziny skalnicowatych mający czarne jagody o charakterystycznym zapachu, bogate w witaminę C; uprawiany dla celów spożywczych i leczniczych»
łow. Czarna stopa «ziemia nie pokryta śniegiem, na której nie można widzieć śladów zwierzyny»
∆ Czarny zwierz, czarna zwierzyna «dzik»
med. Czarna krosta «skórna postać węglika, krosta z czarnym, martwiczym czopem»
∆ Czarna ospa «wirusowa choroba zakaźna; ospa prawdziwa, ospa»
◊ Czarna giełda «nielegalny handel walutami i papierami wartościowymi»
◊ Czarna księga, lista «spis osób notowanych za wykroczenie, podejrzanych»
◊ Czarna owca «osoba wyróżniająca się w jakimś zespole złymi cechami, piętnowana, prześladowana za te cechy»
◊ Czarne podniebienie «o kimś szczególnie złośliwym, napastliwym»
◊ Czarny diament «węgiel»
◊ Czarny kontynent, ląd «Afryka»
2. «ciemny, wyraźnie odcinający się od jaśniejszego tła»

Czarne drzewa na tle nieba.

∆ Czarny chleb «chleb razowy, żytni»
∆ Czarna kawa a) «kawa bez mleka, śmietanki» b) «zebranie towarzyskie połączone z piciem czarnej kawy»
∆ Czarna polewka «zupa z krwi zwierzęcej, dawniej podawana starającemu się o pannę na znak odmowy; czernina»
3. «mroczny, nie oświetlony»

Czarna noc.

Czarne wnętrze pieczary.

4. «mający ciemną skórę, ciemne włosy, czarną sierść»

Dziecko czarne jak Cyganiątko.

Czarny kot.

5. «brudny, powalany»

Koszula czarna od długiego noszenia, ściany czarne od dymu.

◊ Czarna praca, robota «praca fizyczna, przy której człowiek się brudzi; robota ciężka, męcząca, licho płatna, o charakterze podrzędnym»
6. «zły, niegodziwy, nieżyczliwy, szkodliwy, zgubny»

Czarna niewdzięczność.

◊ Czarny charakter a) «osoba o złych skłonnościach, występna» b) «postać typowa w utworach literackich, przejawiająca złe skłonności, działająca na szkodę postaci dodatnich»
◊ Czarna giełda, czarny handel, czarny rynek «handel nielegalny, potajemny»
◊ Czarna reakcja «skrajne wstecznictwo»
◊ Czarna magia «według dawnych wierzeń: umiejętność wywoływania zjawisk nadprzyrodzonych przy pomocy złych duchów»
◊ Malować, widzieć, przedstawiać coś w czarnych barwach, kolorach «przedstawiać coś jak najgorzej, zapatrywać się na coś pesymistycznie»
7. «złowieszczy, złowróżbny, pesymistyczny»

Czarne myśli, przeczucia.

Czarna rozpacz.

Czarny humor.

8. «smutny, trudny do zniesienia, pełen nieszczęść»

Czarny okres w czyimś życiu.

◊ Przyszła na kogoś czarna godzina «ktoś popadł w kłopoty, kogoś spotkało nieszczęście»
◊ Odłożyć coś, schować coś itp. na czarną godzinę «odłożyć, schować coś na okres największych trudności materialnych»
czarna w użyciu rzecz., tylko w wyrażeniach: Pół czarnej, mała czarna, duża czarna «filiżanka czarnej kawy»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • czarny — I {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ia, czarnyni, czarnyniejszy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} kolor przeciwstawny do białego, taki jak barwa sadzy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czarny jak węgiel, jak smoła. Czarny jak kruk.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Czarny Ług —   Village   …   Wikipedia

  • czarny — 1. Czarna księga, lista «spis osób lub rzeczy uważanych za złe, niebezpieczne, niepożądane»: Czarną listę instytucji najgorzej ocenianych przez Polaków otwiera służba zdrowia z 81 proc. ocen negatywnych. Rzecz 30/03/2000. 2. Czarna robota «ciężka …   Słownik frazeologiczny

  • Czarny Bor — Czarny Bór …   Deutsch Wikipedia

  • Czarny Bór — Czarny Bór …   Deutsch Wikipedia

  • Czarny Las — may refer to the following places: Czarny Las, Kuyavian Pomeranian Voivodeship (north central Poland) Czarny Las, Łask County in Łódź Voivodeship (central Poland) Czarny Las, Podlaskie Voivodeship (north east Poland) Czarny Las, Radomsko County… …   Wikipedia

  • Czarny Dunajec — Czarny Dunajec …   Wikipedia

  • Czarny Bór —   Village   Coat of arms …   Wikipedia

  • Czarny Potok Resort&Spa — (Крыница,Польша) Категория отеля: 4 звездочный отель Адрес: ul. Czarny Potok 6 …   Каталог отелей

  • Czarny Staw pod Rysami — viewed from the southwest, with permanent snowdrift Location Tatra mountains Coordinates …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”