czynić

czynić
ndk VIa, \czynićnię, \czynićnisz, czyń, \czynićnił, \czynićniony
1. «wykonywać, robić coś, być czynnym, działać»

Wszystko, co czynił, czynił z pasją.

∆ Czynić jakimś, kimś, czymś «powodować stawanie się jakimś, kimś lub czymś»
◊ Czynić cuda «dokonywać nadzwyczajnych rzeczy»
◊ Czynić komuś honor «zaszczycać kogoś, przynosić zaszczyt»
◊ Czynić honory domu «spełniać rolę gospodarza, gospodyni; podejmować gości»
◊ Czynić postępy «osiągać coraz lepsze wyniki; rozwijać się»
◊ Czynić starania, zabiegi o coś «starać się (usilnie), zabiegać o coś»
◊ Czynić ujmę komuś, czemuś «ubliżać komuś, czemuś»
◊ Czynić ustępstwa «ustępować»
◊ Czynić wstręty komuś «stawać komuś na przeszkodzie, robić trudności»
przestarz. Czynić komuś awanse «okazywać komuś względy, wyróżniać kogoś»
◊ Czynić sobie (komuś) gwałt «przymuszać się (przymuszać kogoś) do czegoś»
□ Nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.
□ Nie wie prawica, co czyni lewica.
2. «postępować, poczynać sobie, zachowywać się»
◊ Czynić dobrze (komuś) «pomagać komuś»
◊ Czynić zadość czemuś «odpowiadać jakimś wymaganiom w należyty sposób; zadowalać, dawać satysfakcję»
3. «stanowić, wynosić, składać się na coś»

Wydatki na żywność czynią dużą pozycję w budżecie domowym.

czynić się
1. przestarz. strona zwrotna czas. czynić

Czynię się twoim dłużnikiem.

2. przestarz. «być czynionym»

Czynią się przygotowania do kongresu.

3. przestarz. «stawać się, dokonywać się»

Czynił się dzień.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • czynić — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, czynićnię, czynićni, czyń, czynićniony {{/stl 8}}– uczynić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} podniośle: robić, stwarzać, powodować coś : {{/stl 7}}{{stl …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić — Mieć z kimś, z czymś do czynienia a) «mieć z kimś kontakty, stykać się z kimś, z czymś; załatwiać z kimś sprawy»: W latach osiemdziesiątych mieliśmy do czynienia ze spontanicznym powstawaniem wielu ruchów ekologicznych. S. Kozłowski, Ekorozwój.… …   Słownik frazeologiczny

  • czynić honory domu — {{/stl 13}}{{stl 7}} przyjmować gości, pełniąc wobec nich obowiązki gospodarza : {{/stl 7}}{{stl 10}}Matka spóźniała się, więc córka czyniła honory domu wobec gości, którzy już się pojawili. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić [poczynić, podejmować, podjąć] starania [zabiegi] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{o coś} {{/stl 8}}{{stl 7}} ubiegać się, starać się o coś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czynił starania o przyjęcie go do pracy. Podjąć starania o zwrot majątku. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić [robić] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}uwagi {{/stl 13}}{{stl 7}} ganić, krytykować kogoś; zwracać komuś uwagę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie pozwolę, by ktoś czynił mi publicznie uwagi. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić [robić] cuda — {{/stl 13}}{{stl 7}} robić coś prawie niewykonalnego; dokonywać rzeczy niemożliwych : {{/stl 7}}{{stl 10}}Lekarze robili cuda, by go uratować. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić [robić] uwagi — {{/stl 13}}{{stl 7}} wyrażać swoją opinię, własne zdanie na dany temat; krytykować : {{/stl 7}}{{stl 10}}Posłowie czynili uwagi do przedstawionego projektu. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić – uczynić — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}honor {{/stl 13}}{{stl 7}} zaszczycić, wyróżnić kogoś, przynosić komuś zaszczyt : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czy zechce pan uczynić mi honor i przyjąć moje zaproszenie? {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić – uczynić postępy — {{/stl 13}}{{stl 7}} uzyskiwać coraz lepsze wyniki w jakiejś dziedzinie; osiągać coraz wyższy poziom; podnosić swoje kwalifikacje, rozwijać się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przez miesiąc uczynił znaczne postępy w nauce. Uczeni czynią postępy w badaniach …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czynić – uczynić zadość — {{/stl 13}}{{stl 8}}{czemuś} {{/stl 8}}{{stl 7}} spełniać jakieś wymagania, warunki, ustalenia itp. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Zjawili się wszyscy, czyniąc zadość dobrym obyczajom. Uczynić zadość postanowieniom traktatu. Syn uczynił zadość życzeniom… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”